SBR en TPE: spelvoordelen wegen niet op tegen risico’s
KYBYS lanceerde onlangs de KYBYS-keuzeladder met onze visie en voorkeuren voor verschillende typen velden. Deze ladder hebben we opgesteld nadat het risicocomité van het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA) adviseerde vanaf 2023 een verbod op microplastics in te stellen. Dit heeft ook gevolgen voor kunstgrasvelden. In een eerder artikel gingen we al in op non-infill velden. Maar er zijn meer alternatieven voor SBR en TPE in kunstgrasvelden.
Natuurgrasvelden zijn onze eerste keuze. Dit is echter niet altijd een mogelijkheid bijvoorbeeld door een gebrek aan ruimte of het gewenste aantal speeluren. Wij raden dus altijd aan eerst een goede behoefte- en capaciteitsberekening uit te laten voeren en daar de keus voor natuur- of kunstgras op te baseren. Ook kijken we daarbij naar het beschikbare budget. Vergelijk de aanleg-, renovatie- en onderhoudskosten van een kunstgrasveld maar eens met het onderhoudsbudget van natuurgras. Dat laatste is echt voordeliger.
Mocht non-infill niet passen bij de wensen en middelen van de gemeente, dan zijn er nog andere mogelijkheden. Een populaire natuurlijke infill is kurk, eventueel gecombineerd met kokos, maïskolven of olijfpitten. Omdat kurk lichter is dan water kan het gaan opdrijven. Daarnaast kan door vergruizing van de kurk de infill gaan compacteren wat de waterdoorlatendheid niet ten goede komt. Door het te combineren met een andere component wordt het geheel wat zwaarder waardoor het beter in de mat blijft zitten, maar ook luchtiger wat goed is voor de waterdoorlatendheid. Kurk heeft zich inmiddels ook in Nederland wel bewezen als een goed alternatief. Maar: als het verbod op polymerische infill ingaat, zal de vraag naar kurk stijgen en daarmee ook de prijzen.
Natuurgrasvelden zijn onze eerste keuze. Dit is echter niet altijd een mogelijkheid bijvoorbeeld door een gebrek aan ruimte of het gewenste aantal speeluren. Wij raden dus altijd aan eerst een goede behoefte- en capaciteitsberekening uit te laten voeren en daar de keus voor natuur- of kunstgras op te baseren. Ook kijken we daarbij naar het beschikbare budget. Vergelijk de aanleg-, renovatie- en onderhoudskosten van een kunstgrasveld maar eens met het onderhoudsbudget van natuurgras. Dat laatste is echt voordeliger.
Mocht non-infill niet passen bij de wensen en middelen van de gemeente, dan zijn er nog andere mogelijkheden. Een populaire natuurlijke infill is kurk, eventueel gecombineerd met kokos, maïskolven of olijfpitten. Omdat kurk lichter is dan water kan het gaan opdrijven. Daarnaast kan door vergruizing van de kurk de infill gaan compacteren wat de waterdoorlatendheid niet ten goede komt. Door het te combineren met een andere component wordt het geheel wat zwaarder waardoor het beter in de mat blijft zitten, maar ook luchtiger wat goed is voor de waterdoorlatendheid. Kurk heeft zich inmiddels ook in Nederland wel bewezen als een goed alternatief. Maar: als het verbod op polymerische infill ingaat, zal de vraag naar kurk stijgen en daarmee ook de prijzen.

Een nieuwe innovatie is de hout-infill, een volledig natuurlijk product. De eerste pilotvelden zijn in Nederland inmiddels aangelegd, datzelfde geldt voor velden met organische infill. Er is echter een groot nadeel: het is onduidelijk wat de infill doet op lange termijn. Organisch materiaal vergaat uiteindelijk en je wil natuurlijk dat een veld zolang mogelijk meegaat. De ontwikkelingen gaan razendsnel maar de vraag is of dat de juiste weg is. Het ontwikkelen van nieuwe producten is heel duur. Moeten we dan inzetten of alternatieve (organische) infill of juist de non-infill velden gaan door ontwikkelen?
We weten inmiddels dat SBR en TPE risico’s voor de natuur, milieu en onze gezondheid betekenen. Sporttechnisch scoort – met name SBR – nog altijd het beste. Het is veerkrachtig en stabiel. De spelvoordelen van deze infill wegen echter niet meer op tegen de risico’s. Hoewel SBR en TPE nog tot 2029 gebruikt mogen worden, raden wij dat af. Want kun je het als gemeente en vereniging maatschappelijk nog verantwoorden om een product te gebruiken waarvan je weet dat er een verbod komt? En dan hebben we het nog niet eens gehad over de risico’s voor het milieu. Wij vinden daarom van niet en zullen altijd onze infill-keuzeladder hanteren.
Wil je meer weten over onze infill-keuzeladder en onze visie? Kom dan naar de Nationale Sport Vakbeurs. Onze projectleiders gaan graag met je in gesprek en helpen je op weg naar een duurzaam en toekomstbestendig sportveld.
Een nieuwe innovatie is de hout-infill, een volledig natuurlijk product. De eerste pilotvelden zijn in Nederland inmiddels aangelegd, datzelfde geldt voor velden met organische infill. Er is echter een groot nadeel: het is onduidelijk wat de infill doet op lange termijn. Organisch materiaal vergaat uiteindelijk en je wil natuurlijk dat een veld zolang mogelijk meegaat. De ontwikkelingen gaan razendsnel maar de vraag is of dat de juiste weg is. Het ontwikkelen van nieuwe producten is heel duur. Moeten we dan inzetten of alternatieve (organische) infill of juist de non-infill velden gaan door ontwikkelen?
We weten inmiddels dat SBR en TPE risico’s voor de natuur, milieu en onze gezondheid betekenen. Sporttechnisch scoort – met name SBR – nog altijd het beste. Het is veerkrachtig en stabiel. De spelvoordelen van deze infill wegen echter niet meer op tegen de risico’s. Hoewel SBR en TPE nog tot 2029 gebruikt mogen worden, raden wij dat af. Want kun je het als gemeente en vereniging maatschappelijk nog verantwoorden om een product te gebruiken waarvan je weet dat er een verbod komt? En dan hebben we het nog niet eens gehad over de risico’s voor het milieu. Wij vinden daarom van niet en zullen altijd onze infill-keuzeladder hanteren.
Wil je meer weten over onze infill-keuzeladder en onze visie? Kom dan naar de Nationale Sport Vakbeurs. Onze projectleiders gaan graag met je in gesprek en helpen je op weg naar een duurzaam en toekomstbestendig sportveld.
Wil je meer weten over de verschillende mogelijkheden voor infill? Neem dan gerust contact op met mij.
Joris van der Cammen

Non-infill velden: hét alternatief voor de toekomst?
Nu het risicocomité van het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA) heeft geadviseerd vanaf 2023 een verbod op microplastics in te stellen, gaat er voor kunstgrasvelden veel veranderen. Daarom lanceerde KYBYS onlangs de KYBYS-keuzeladder met daarin onze visie en voorkeuren voor verschillende typen velden. Natuurgras zien wij als de meest wenselijke keuze. Is dat niet mogelijk? Dan is non-infill een goed alternatief.
Het woord zegt het al. Non-infill velden zijn velden zonder enige vorm van infill. Soms wordt wel stabilisatiezand gebruikt. In de nieuwe terminologie van de FIFA vallen de non-infillevelden met stabilisatiezand niet meer onder deze categorie. Deze velden heten voortaan kunstgrasvelden met minerale infill. Alleen velden zonder enige infill mogen nog non-infill genoemd worden.
Toen de velden zonder infill werden geïntroduceerd, bleek dat flink wennen te zijn voor voetballers. Met name spelers boven de 16 – de senioren – klaagden over gebrek aan grip terwijl de jeugd juist enthousiast was over de velden. De vraag die dan gesteld mag worden is: ligt het aan het veld of is het perceptie? Op het moment dat de overgang werd gemaakt van natuurgras naar kunstgras was er in het begin ook flinke weerstand. Ook toen waren het vooral senioren die bezwaren hadden, het ging daarbij met name om de stugheid van kunstgras. Volgens voetballers werden gewrichten zwaarder belast en liepen ze schaafwonden op bij het maken van slidings of een valpartij. De pupillen en junioren waren juist wél positief: het grote voordeel van kunstgras is dat er onder alle weersomstandigheden gevoetbald kan worden.
Verandering blijkt vaak toch een kwestie van gewenning te zijn. Nu er enkele non-infill velden al wat langer liggen blijken de gebruikerservaringen een stuk positiever te zijn dan bij aanleg.
Het woord zegt het al. Non-infill velden zijn velden zonder enige vorm van infill. Soms wordt wel stabilisatiezand gebruikt. In de nieuwe terminologie van de FIFA vallen de non-infillevelden met stabilisatiezand niet meer onder deze categorie. Deze velden heten voortaan kunstgrasvelden met minerale infill. Alleen velden zonder enige infill mogen nog non-infill genoemd worden.
Toen de velden zonder infill werden geïntroduceerd, bleek dat flink wennen te zijn voor voetballers. Met name spelers boven de 16 – de senioren – klaagden over gebrek aan grip terwijl de jeugd juist enthousiast was over de velden. De vraag die dan gesteld mag worden is: ligt het aan het veld of is het perceptie? Op het moment dat de overgang werd gemaakt van natuurgras naar kunstgras was er in het begin ook flinke weerstand. Ook toen waren het vooral senioren die bezwaren hadden, het ging daarbij met name om de stugheid van kunstgras. Volgens voetballers werden gewrichten zwaarder belast en liepen ze schaafwonden op bij het maken van slidings of een valpartij. De pupillen en junioren waren juist wél positief: het grote voordeel van kunstgras is dat er onder alle weersomstandigheden gevoetbald kan worden.
Verandering blijkt vaak toch een kwestie van gewenning te zijn. Nu er enkele non-infill velden al wat langer liggen blijken de gebruikerservaringen een stuk positiever te zijn dan bij aanleg.
KNVB heeft strengere eisen dan de FIFA
KNVB heeft strengere eisen dan de FIFA
Non-infill velden zijn al bij diverse sportclubs aangelegd. De eerste velden die rond 2018 zijn aangelegd zijn vervangen of alsnog met infill ingestrooid. De ervaringen met de non-velden die vanaf 2019-2020 zijn aangelegd zijn grotendeels positief en meerdere gemeenten en verenigingen zijn enthousiast over hun non-infillvelden. Dat non-infill velden nog niet veelvuldig gebruikt wordt als alternatief voor polymerische infill als TPE en SBR, komt omdat het nog in pilotfase zit. Alle non-infillvelden die nu worden aangelegd, hebben een pilot-status. Twee jaar lang worden deze velden gemonitord en getest om te kijken of deze daadwerkelijk voldoen aan de vastgestelde eisen van de KNVB. Volgens de richtlijnen van de FIFA voldoen meerdere non-infill velden aan de regels en kunnen deze worden aangelegd. In andere landen gebeurt dat ook al. Onze eigen KNVB hanteert echter op sommige punten strengere eisen. Daarom zijn non-infill velden in Nederland nog niet erkend en gecertificeerd en kunnen ze nog niet zonder beperking aangelegd worden.
De komende tijd voeren leveranciers van pilotvelden overleg met de KNVB, zullen zij de testresultaten en gebruikerservaringen delen en kunnen de non-infill systemen wel de status erkend en gecertificeerd krijgen. Zeker nu het verbod op polymerische infill eraan komt, is het van belang dat er alternatieven op de markt komen die erkend en gecertificeerd zijn en waar dus veilig op gespeeld kan worden. Deze druk om non-infill mogelijk te maken ligt bij leveranciers én KNVB. Verenigingen mogen er al wel voor kiezen, maar vallen dan automatisch onder de pilot. Een lastige keus: ga je voor het meest duurzame alternatief maar dan als pilot óf wacht je op de officiële certificering?
Non-infill velden zijn al bij diverse sportclubs aangelegd. De eerste velden die rond 2018 zijn aangelegd zijn vervangen of alsnog met infill ingestrooid. De ervaringen met de non-velden die vanaf 2019-2020 zijn aangelegd zijn grotendeels positief en meerdere gemeenten en verenigingen zijn enthousiast over hun non-infillvelden. Dat non-infill velden nog niet veelvuldig gebruikt wordt als alternatief voor polymerische infill als TPE en SBR, komt omdat het nog in pilotfase zit. Alle non-infillvelden die nu worden aangelegd, hebben een pilot-status. Twee jaar lang worden deze velden gemonitord en getest om te kijken of deze daadwerkelijk voldoen aan de vastgestelde eisen van de KNVB. Volgens de richtlijnen van de FIFA voldoen meerdere non-infill velden aan de regels en kunnen deze worden aangelegd. In andere landen gebeurt dat ook al. Onze eigen KNVB hanteert echter op sommige punten strengere eisen. Daarom zijn non-infill velden in Nederland nog niet erkend en gecertificeerd en kunnen ze nog niet zonder beperking aangelegd worden.
De komende tijd voeren leveranciers van pilotvelden overleg met de KNVB, zullen zij de testresultaten en gebruikerservaringen delen en kunnen de non-infill systemen wel de status erkend en gecertificeerd krijgen. Zeker nu het verbod op polymerische infill eraan komt, is het van belang dat er alternatieven op de markt komen die erkend en gecertificeerd zijn en waar dus veilig op gespeeld kan worden. Deze druk om non-infill mogelijk te maken ligt bij leveranciers én KNVB. Verenigingen mogen er al wel voor kiezen, maar vallen dan automatisch onder de pilot. Een lastige keus: ga je voor het meest duurzame alternatief maar dan als pilot óf wacht je op de officiële certificering?

Pilots essentieel voor ontwikkeling velden
Pilots essentieel voor ontwikkeling velden
Een pilotveld kent namelijk ook een aantal nadelen. Als na twee jaar blijkt dat het veld niet aan de normering voldoet, dan moet deze verwijderd worden. Een pilotveld mag daarom ook niet op een hoofdveld aangelegd worden. Het is belangrijk vooraf af te stemmen wie voor de kosten opdraait: de gemeente, vereniging, aannemer of leverancier.
Daarnaast is communicatie richting de gebruikers van groot belang. Neem voetballers en bestuurders mee in het proces en laat spelers bijvoorbeeld proeftrainingen volgen op andere non-infill velden. Ook is het verstandig duidelijk uit te leggen dat spelen op een non-infill veld duidelijk anders is dan op een kunstgrasveld én dat wennen tijd kost. In onze advisering nemen we non-infill altijd mee als optie en lichten we ook graag toe welke voordelen deze velden hebben.
De pilots helpen bij de ontwikkeling van non-infill velden en zijn essentieel om snel tot een oplossing te komen in het sportlandschap, zeker nu de microplastics verdwijnen.
In het volgende artikel gaan we uitgebreid in op de overige infills zoals kurk, organisch afbreekbare infill, TPE en SBR.
Wil je meer weten? Neem dan contact op met een van onze projectleiders. Ze helpen je graag op weg naar een duurzaam en toekomstbestendig sportveld.
Een pilotveld kent namelijk ook een aantal nadelen. Als na twee jaar blijkt dat het veld niet aan de normering voldoet, dan moet deze verwijderd worden. Een pilotveld mag daarom ook niet op een hoofdveld aangelegd worden. Het is belangrijk vooraf af te stemmen wie voor de kosten opdraait: de gemeente, vereniging, aannemer of leverancier.
Daarnaast is communicatie richting de gebruikers van groot belang. Neem voetballers en bestuurders mee in het proces en laat spelers bijvoorbeeld proeftrainingen volgen op andere non-infill velden. Ook is het verstandig duidelijk uit te leggen dat spelen op een non-infill veld duidelijk anders is dan op een kunstgrasveld én dat wennen tijd kost. In onze advisering nemen we non-infill altijd mee als optie en lichten we ook graag toe welke voordelen deze velden hebben.
De pilots helpen bij de ontwikkeling van non-infill velden en zijn essentieel om snel tot een oplossing te komen in het sportlandschap, zeker nu de microplastics verdwijnen.
In het volgende artikel gaan we uitgebreid in op de overige infills zoals kurk, organisch afbreekbare infill, TPE en SBR.
Wil je meer weten? Neem dan contact op met een van onze projectleiders. Ze helpen je graag op weg naar een duurzaam en toekomstbestendig sportveld.
Wil je meer weten over non-infill velden? Neem dan gerust contact op met mij.
Joris van der Cammen

Nationale Grasdag: KYBYS geeft lezing over toekomstbestendige sportparken
270 sportveldprofessionals kwamen donderdag 13 oktober naar De Grolsch Veste. In het stadion van FC Twente werd de 18e editie van de Nationale Grasdag gehouden. Deze studiedag wordt jaarlijks georganiseerd door KYBYS en verschillende partners. Directeur Seth van der Wielen gaf zijn visie op een toekomstbestendige inrichting van onze sportparken. ,,Een concrete visie helpt bij een verantwoorde transitie van bestaande naar meer duurzame en betaalbare sportparken waar een groter publiek gebruik van maakt”, luidde de boodschap van Seth.
KYBYS heeft een duurzaamheidsscan ontwikkeld voor bestaande sportparken. Daarbij kijken we naar de inrichting, het beheer en onderhoud én de manier waarop dit is georganiseerd. Als eerste kijken we naar de directe omgeving, brengen we het huidige sportaanbod in kaart en peilen eventuele behoeftes. Binnen de contouren van het bestaande sportpark vergelijken we de sportbehoefte van nu en in de toekomst met de beschikbare capaciteit.
Ook brengt KYBYS alle bestaande gebouwen, sportvelden, infra, verlichting en inrichtingselementen in kaart. We beoordelen de (rest)levensduur kijken onder meer naar isolatiewaardes, energieverbruik, waterverbruik en materiaalgebruik. We houden rekening met de eigendomssituatie, de organisatorische rollen en de exploitatie. Hierdoor komen huidige of toekomstige pijnpunten snel bloot te liggen zoals het onderhoud van de velden en de inzet van vrijwilligers. Het resultaat van zo’n duurzaamheidsscan bestaat vaak uit een inrichtingstekening en een praktisch advies. Onderdeel van het advies zijn een faseringsplan en een financieel overzicht. Als tip geeft Seth je mee om je in eerste instantie te richten op de zogenaamde quick wins en maatregelen met de hoogste impact. Die zijn er namelijk altijd.
KYBYS heeft een duurzaamheidsscan ontwikkeld voor bestaande sportparken. Daarbij kijken we naar de inrichting, het beheer en onderhoud én de manier waarop dit is georganiseerd. Als eerste kijken we naar de directe omgeving, brengen we het huidige sportaanbod in kaart en peilen eventuele behoeftes. Binnen de contouren van het bestaande sportpark vergelijken we de sportbehoefte van nu en in de toekomst met de beschikbare capaciteit.
Ook brengt KYBYS alle bestaande gebouwen, sportvelden, infra, verlichting en inrichtingselementen in kaart. We beoordelen de (rest)levensduur kijken onder meer naar isolatiewaardes, energieverbruik, waterverbruik en materiaalgebruik. We houden rekening met de eigendomssituatie, de organisatorische rollen en de exploitatie. Hierdoor komen huidige of toekomstige pijnpunten snel bloot te liggen zoals het onderhoud van de velden en de inzet van vrijwilligers. Het resultaat van zo’n duurzaamheidsscan bestaat vaak uit een inrichtingstekening en een praktisch advies. Onderdeel van het advies zijn een faseringsplan en een financieel overzicht. Als tip geeft Seth je mee om je in eerste instantie te richten op de zogenaamde quick wins en maatregelen met de hoogste impact. Die zijn er namelijk altijd.

Als hulpmiddel voor de optimalisatie en vastlegging van het onderhoud heeft KYBYS een webapplicatie en app ontwikkeld. De zogenaamde IPM-app waarbij IPM in dit kader staat voor Integrated Pest Management, oftewel het chemievrij beheren van sportvelden. De app is gebouwd voor opdrachtgevers. Seth licht toe ,,In tegenstelling tot verschillende andere apps is en blijft de opdrachtgever eigenaar van de data. Eerst worden de velden in kaart gebracht en ingevoerd in het systeem. Vervolgens bepalen we de benodigde onderhoudsmaatregelen die worden in geprogrammeerd. De app noemt deze onderhoudsmaatregelen ‘handelingen’ en de aannemer die het onderhoud uitvoert krijgt vanzelf een melding wanneer en wat er precies moet gebeuren”, licht Seth toe.
Vanaf zijn tractor vinkt de aannemer de handeling af als hij deze uitvoert. Door de velden te monitoren krijgt de opdrachtgever zicht op de effectiviteit van de onderhoudsmaatregelen. Slimme koppelingen die zijn ingebouwd zoals gegevens over het weer, zorgen voor meer inzicht, ook op de langere termijn. Op die manier komt een opdrachtgever ook niet of tenminste veel minder, voor verrassingen te staan zoals een voortijdige afschrijving of ongeplande renovaties van velden. De app is gebouwd volgens de Green Deal Sport en wetgeving zodat de volgorde van de uitgevoerde werkzaamheden en de registratie op een goede manier plaatsvindt.
Tijdens de Nationale Grasdag meldden zich al meerdere gemeenten zodat het aanbod om de zogenaamde tweede testfase gratis mee te doorlopen, niet langer geldt. Natuurlijk laten wij weten wanneer deze testfase succesvol is afgerond en wanneer de app ook beschikbaar komt voor andere gebruikers. Kun je echt niet wachten? Neem dan contact met ons op via info@kybys.nl!
Als hulpmiddel voor de optimalisatie en vastlegging van het onderhoud heeft KYBYS een webapplicatie en app ontwikkeld. De zogenaamde IPM-app waarbij IPM in dit kader staat voor Integrated Pest Management, oftewel het chemievrij beheren van sportvelden. De app is gebouwd voor opdrachtgevers. Seth licht toe ,,In tegenstelling tot verschillende andere apps is en blijft de opdrachtgever eigenaar van de data. Eerst worden de velden in kaart gebracht en ingevoerd in het systeem. Vervolgens bepalen we de benodigde onderhoudsmaatregelen die worden in geprogrammeerd. De app noemt deze onderhoudsmaatregelen ‘handelingen’ en de aannemer die het onderhoud uitvoert krijgt vanzelf een melding wanneer en wat er precies moet gebeuren”, licht Seth toe.
Vanaf zijn tractor vinkt de aannemer de handeling af als hij deze uitvoert. Door de velden te monitoren krijgt de opdrachtgever zicht op de effectiviteit van de onderhoudsmaatregelen. Slimme koppelingen die zijn ingebouwd zoals gegevens over het weer, zorgen voor meer inzicht, ook op de langere termijn. Op die manier komt een opdrachtgever ook niet of tenminste veel minder, voor verrassingen te staan zoals een voortijdige afschrijving of ongeplande renovaties van velden. De app is gebouwd volgens de Green Deal Sport en wetgeving zodat de volgorde van de uitgevoerde werkzaamheden en de registratie op een goede manier plaatsvindt.
Tijdens de Nationale Grasdag meldden zich al meerdere gemeenten zodat het aanbod om de zogenaamde tweede testfase gratis mee te doorlopen, niet langer geldt. Natuurlijk laten wij weten wanneer deze testfase succesvol is afgerond en wanneer de app ook beschikbaar komt voor andere gebruikers. Kun je echt niet wachten? Neem dan contact met ons op via info@kybys.nl!

Wil je meer weten? Neem dan gerust contact op met mij.
Seth van der Wielen

Nationale Grasdag 2022: gezellig én leerzaam
Wat een geweldige dag! Donderdag 13 oktober organiseerde KYBYS samen met andere partners de Nationale Grasdag. In stadion De Grolsch Veste in Enschede werd gesproken over het sportpark van de toekomst. Natuurlijk was er ook genoeg ruimte om elkaar te ontmoeten, ervaringen uit te wisselen én voor een bezoek aan het veld van FC Twente.
Verschillende sprekers gaven tijdens de Nationale Grasdag een lezing en gingen in op de vraag hoe sportparken er over 20 jaar uitzien. Ook onze directeur Seth van der Wielen gaf zijn visie over toekomstige sportparken die multifunctioneel en duurzaam zijn.
Naast het delen van kennis gingen de bezoekers ook nog het stadionveld op en kregen een inkijkje in het fieldmanagement van FC Twente. Sportpresentator Kees Jansma verzorgde een WK-quiz waar de voetbalkennis van het publiek flink werd getest. We kijken terug op een heel gezellige en leerzame dag!
Verschillende sprekers gaven tijdens de Nationale Grasdag een lezing en gingen in op de vraag hoe sportparken er over 20 jaar uitzien. Ook onze directeur Seth van der Wielen gaf zijn visie over toekomstige sportparken die multifunctioneel en duurzaam zijn.
Naast het delen van kennis gingen de bezoekers ook nog het stadionveld op en kregen een inkijkje in het fieldmanagement van FC Twente. Sportpresentator Kees Jansma verzorgde een WK-quiz waar de voetbalkennis van het publiek flink werd getest. We kijken terug op een heel gezellige en leerzame dag!

Natuur speelt centrale rol in toekomst van begraven
Begraven worden in een natuurlijke omgeving, in het bos of in een nog te ontwikkelen natuurgebied is een duidelijke trend: één met de natuur. Natuurwaarden en duurzaamheid spelen een steeds grotere rol in de keuze voor een laatste rustplaats. Geen rijen met grafzerken en aangeharkte paden ertussen maar natuurlijke materialen en een locatie waar groen centraal staat en het lichaam of de as wordt teruggegeven aan de natuur. Een boom, een kunstwerk van onbewerkt hout, materialen die onderdeel zijn van de natuurlijke cyclus en die op termijn verdwijnen.
Een begraafplaats op zich is niet uniek. Natuurbegraven is dat wel. Hierbij wordt uitgegaan van de cyclische gedachte van leven en dood zonder belasting of aantasting van de natuur. Deze gedachte wordt gekoppeld aan een beheer dat gekenmerkt wordt door terughoudend ingrijpen en de ecologische principes.
De keuze voor natuurlijk begraven en het aantal natuurbegraafplaatsen zit de afgelopen jaren stevig in de lift. Met de uitgifte van natuurgraven is de beheerder in staat de bestaande natuur te handhaven en mogelijk te versterken. Ook aspecten als de mogelijkheid om voor onbepaalde tijd te worden begraven en het feit dat natuurgraven minder onderhoud met zich meebrengen waardoor nabestaanden worden ontzorgd, spelen hierbij een rol.
Een begraafplaats op zich is niet uniek. Natuurbegraven is dat wel. Hierbij wordt uitgegaan van de cyclische gedachte van leven en dood zonder belasting of aantasting van de natuur. Deze gedachte wordt gekoppeld aan een beheer dat gekenmerkt wordt door terughoudend ingrijpen en de ecologische principes.
De keuze voor natuurlijk begraven en het aantal natuurbegraafplaatsen zit de afgelopen jaren stevig in de lift. Met de uitgifte van natuurgraven is de beheerder in staat de bestaande natuur te handhaven en mogelijk te versterken. Ook aspecten als de mogelijkheid om voor onbepaalde tijd te worden begraven en het feit dat natuurgraven minder onderhoud met zich meebrengen waardoor nabestaanden worden ontzorgd, spelen hierbij een rol.
Kansen voor gemeentelijke begraafplaatsen
Kansen voor gemeentelijke begraafplaatsen
Deze trend biedt ook kansen voor gemeentelijke begraafplaatsen. Het aanbieden van natuur(lijk) begraven op of in de nabijheid van de gemeentelijke begraafplaatsen kan namelijk een unieke en geschikte uitbreiding van de dienstverlening zijn. De begraafplaatsen kunnen zich hiermee profileren en dat zorgt voor een positieve bijdrage aan de gemeentelijke begraafplaatsexploitatie.
Bij KYBYS krijgen we in toenemende mate de vraag om gemeenten te ondersteunen bij het onderzoeken van de mogelijkheden en haalbaarheid, de planvorming en realisatie van natuur(lijk) begraven op één of meerdere gemeentelijke begraafplaatsen.
Deze trend biedt ook kansen voor gemeentelijke begraafplaatsen. Het aanbieden van natuur(lijk) begraven op of in de nabijheid van de gemeentelijke begraafplaatsen kan namelijk een unieke en geschikte uitbreiding van de dienstverlening zijn. De begraafplaatsen kunnen zich hiermee profileren en dat zorgt voor een positieve bijdrage aan de gemeentelijke begraafplaatsexploitatie.
Bij KYBYS krijgen we in toenemende mate de vraag om gemeenten te ondersteunen bij het onderzoeken van de mogelijkheden en haalbaarheid, de planvorming en realisatie van natuur(lijk) begraven op één of meerdere gemeentelijke begraafplaatsen.
Rol van KYBYS
Rol van KYBYS
KYBYS ondersteunt gemeenten van A tot Z bij de realisatie van natuurbegraven op of nabij de gemeentelijke begraafplaats(en). Een gedegen planvorming en voorbereiding zijn hierbij van groot belang voordat tot realisatie kan worden overgegaan. We starten met een verkennend onderzoek om de technische, planologische en financiële haalbaarheid van het natuurbegraven te bepalen.
Vervolgens voeren we een inmeting uit en we stellen een schetsontwerp op voor een visuele vertaling van de uitgangspunten. De keuzes, aanpak, exploitatie en communicatie leggen we vast in een concreet bedrijfsplan. Aansluitend werken we de plannen verder uit in een definitief ontwerp en werkomschrijving of bestek als basis voor de uitvoering.
KYBYS heeft duurzaamheid hoog in het vaandel staan en het maakt deel uit van al onze projecten. Ook bij begraven houden we de duurzame ontwikkelingen in het oog. Natuurbegraven maakt daar zeker deel van uit.
Wil je meer weten? Neem dan gerust contact op met Ralph Otten of Merel van den Bosch. Ze vertellen je graag alles over de vele mogelijkheden.
KYBYS ondersteunt gemeenten van A tot Z bij de realisatie van natuurbegraven op of nabij de gemeentelijke begraafplaats(en). Een gedegen planvorming en voorbereiding zijn hierbij van groot belang voordat tot realisatie kan worden overgegaan. We starten met een verkennend onderzoek om de technische, planologische en financiële haalbaarheid van het natuurbegraven te bepalen.
Vervolgens voeren we een inmeting uit en we stellen een schetsontwerp op voor een visuele vertaling van de uitgangspunten. De keuzes, aanpak, exploitatie en communicatie leggen we vast in een concreet bedrijfsplan. Aansluitend werken we de plannen verder uit in een definitief ontwerp en werkomschrijving of bestek als basis voor de uitvoering.
KYBYS heeft duurzaamheid hoog in het vaandel staan en het maakt deel uit van al onze projecten. Ook bij begraven houden we de duurzame ontwikkelingen in het oog. Natuurbegraven maakt daar zeker deel van uit.
Wil je meer weten? Neem dan gerust contact op met Ralph Otten of Merel van den Bosch. Ze vertellen je graag alles over de vele mogelijkheden.
Wil je meer weten over natuurbegraven? Neem dan contact op met ons team begraafplaatsen.
Ralph Otten

Verbod op SBR en TPE: KYBYS lanceert de infill-keuzeladder
Het risicocomité van het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA) heeft een voorstel opgesteld voor de beperking van microplastics binnen de EU. Het advies van ECHA wordt besproken door de individuele lidstaten van de EU en daarna in stemming gebracht. De verwachting is dat ook dit voorstel wordt overgenomen.
Met het voorstel wordt verwacht dat jaarlijks miljoenen tonnen aan vervuiling wordt voorkomen. In het kort houdt het voorstel in:
- Vanaf 2023 geldt een verbod op microplastics
- Er geldt een overgangsperiode van zes jaar
- Ook gerecycled materiaal (SBR), polymerische infills in kunstgrasvelden en biologisch afbreekbare infill vallen onder het verbod
Als het voorstel wordt aangenomen, betekent dat niet dat per direct alle kunstgrasvelden met polymerische infills verdwijnen. Er geldt immers een overgangsperiode. Pas na die zes jaar mag de infill niet meer worden ingekocht en verkocht én mogen er geen velden met polymerische infill worden aangelegd. Bestaande velden mogen wel blijven liggen tot het einde van de levensduur.
KYBYS geeft gemeenten en sportclubs advies over sportvelden, uiteraard zowel natuurgras- als kunstgrasvelden. Het gaat dan vaak om nieuw aan te leggen kunstgras voetbalvelden of de renovatie daarvan. In onze advisering van vandaag houden we vanzelfsprekend al rekening met het aanstaande verbod. We hebben een duidelijke visie en voorkeuren in de verschillende type velden die we aanleggen.
Met het voorstel wordt verwacht dat jaarlijks miljoenen tonnen aan vervuiling wordt voorkomen. In het kort houdt het voorstel in:
- Vanaf 2023 geldt een verbod op microplastics
- Er geldt een overgangsperiode van zes jaar
- Ook gerecycled materiaal (SBR), polymerische infills in kunstgrasvelden en biologisch afbreekbare infill vallen onder het verbod
Als het voorstel wordt aangenomen, betekent dat niet dat per direct alle kunstgrasvelden met polymerische infills verdwijnen. Er geldt immers een overgangsperiode. Pas na die zes jaar mag de infill niet meer worden ingekocht en verkocht én mogen er geen velden met polymerische infill worden aangelegd. Bestaande velden mogen wel blijven liggen tot het einde van de levensduur.
KYBYS geeft gemeenten en sportclubs advies over sportvelden, uiteraard zowel natuurgras- als kunstgrasvelden. Het gaat dan vaak om nieuw aan te leggen kunstgras voetbalvelden of de renovatie daarvan. In onze advisering van vandaag houden we vanzelfsprekend al rekening met het aanstaande verbod. We hebben een duidelijke visie en voorkeuren in de verschillende type velden die we aanleggen.

Onze keuzeladder biedt duidelijkheid
We hebben daarvoor de KYBYS-keuzeladder opgesteld. Hierin staan verschillende type (sport)grasvelden. We starten daarbij vanuit de eerste keuze ‘natuurgras’, want dat is in onze ogen de meest wenselijke keuze. Soms is natuurgras geen optie, bijvoorbeeld door een gebrek aan ruimte en een wens om er vele uren op te kunnen voetballen. In dat geval kijken we verder naar velden die intensiever bespeeld kunnen worden.
Als natuurgras niet mogelijk is, onderzoeken we de mogelijkheden voor een natuurgrasveld met kunstgrasvezels of non-infill. Non-infill velden bevinden zich nog in de pilotfase maar naar verwachting komt hier binnenkort verandering in.
Past dit alsnog onvoldoende bij de wensen of de kaders van de gemeente, KNVB of het financiële plaatje? Dan kijken we verder naar bijvoorbeeld kunstgras met kurk of overige organische infill. Ook biologisch afbreekbare infill nemen we mee in onze advisering. Als voorgaande opties allemaal niet kunnen, zullen we adviseren TPE te gebruiken als infill van een kunstgrasveld. En tot slot SBR, dat is echt de allerlaatste optie op de KYBYS-keuzeladder.
We hebben daarvoor de KYBYS-keuzeladder opgesteld. Hierin staan verschillende type (sport)grasvelden. We starten daarbij vanuit de eerste keuze ‘natuurgras’, want dat is in onze ogen de meest wenselijke keuze. Soms is natuurgras geen optie, bijvoorbeeld door een gebrek aan ruimte en een wens om er vele uren op te kunnen voetballen. In dat geval kijken we verder naar velden die intensiever bespeeld kunnen worden.
Als natuurgras niet mogelijk is, onderzoeken we de mogelijkheden voor een natuurgrasveld met kunstgrasvezels of non-infill. Non-infill velden bevinden zich nog in de pilotfase maar naar verwachting komt hier binnenkort verandering in.
Past dit alsnog onvoldoende bij de wensen of de kaders van de gemeente, KNVB of het financiële plaatje? Dan kijken we verder naar bijvoorbeeld kunstgras met kurk of overige organische infill. Ook biologisch afbreekbare infill nemen we mee in onze advisering. Als voorgaande opties allemaal niet kunnen, zullen we adviseren TPE te gebruiken als infill van een kunstgrasveld. En tot slot SBR, dat is echt de allerlaatste optie op de KYBYS-keuzeladder.
Passend advies voor elke gemeente
Natuurlijk nemen we in onze advisering ook de wensen en eisen van de sportvereniging mee én kijken we goed naar de omstandigheden zoals de ligging van een veld en de directe omgeving. De politieke accenten spelen ook een rol. Hoe belangrijk vindt een gemeente duurzaamheid? En wil een gemeente graag vooruitstrevend zijn of juist conservatiever? Door met deze zaken rekening te houden, krijgt elke gemeente een passend en zo duurzaam mogelijk advies.
Bij het volgende artikel staan we langer stil bij non-infillvelden. Dit wordt gezien als een van de lange termijnoplossingen. In dat artikel bespreken we de huidige status van non-infill en de voor- en nadelen daarvan. Is non-infill onze hoop in bange dagen?
Wil je hier meer over weten? Neem dan contact op met een van onze projectleiders. Ze helpen je graag op weg naar een duurzaam en toekomstbestendig sportveld.
Natuurlijk nemen we in onze advisering ook de wensen en eisen van de sportvereniging mee én kijken we goed naar de omstandigheden zoals de ligging van een veld en de directe omgeving. De politieke accenten spelen ook een rol. Hoe belangrijk vindt een gemeente duurzaamheid? En wil een gemeente graag vooruitstrevend zijn of juist conservatiever? Door met deze zaken rekening te houden, krijgt elke gemeente een passend en zo duurzaam mogelijk advies.
Bij het volgende artikel staan we langer stil bij non-infillvelden. Dit wordt gezien als een van de lange termijnoplossingen. In dat artikel bespreken we de huidige status van non-infill en de voor- en nadelen daarvan. Is non-infill onze hoop in bange dagen?
Wil je hier meer over weten? Neem dan contact op met een van onze projectleiders. Ze helpen je graag op weg naar een duurzaam en toekomstbestendig sportveld.
Wil je meer weten over infill en alle mogelijkheden? Neem dan gerust contact met mij op.
Joris van der Cammen

Stijgende gasprijzen: is de begraafplaats daar klaar voor?
De gasprijzen stijgen flink en zorgen wereldwijd voor problemen. Wist je dat dit ook gevolgen kan hebben voor de begraafplaatsen? Door de hoge gasprijzen stijgen namelijk ook de kosten voor crematies. Dat betekent dat de vraag naar begraven kan stijgen.
Dat hoge gasprijzen grote gevolgen hebben is inmiddels bij iedereen wel bekend. Maar het gaat een stuk verder dan alleen een hogere rekening. Ook voor gemeenten en de uitvaartbranche verandert er veel. De stijgende kosten zorgen ervoor dat ook cremeren duurder wordt. De kans is daarom groot dat nabestaanden eerder zullen kiezen voor het begraven van een dierbare. De laatste jaren zagen we dat het aantal crematies flink toenam. Ongeveer 70% van de overledenen wordt gecremeerd, 30% wordt begraven. Onze verwachting is dat het aantal crematies de komende tijd zal afnemen.
Dat betekent wel wat voor het begraafplaatsbeleid van de gemeenten. Doordat het aantal begrafenissen afnam, werd de capaciteit daar op aangepast. Een stijgende vraag betekent dat er opnieuw naar de invulling van de begraafplaatsen moet worden gekeken. Een goede behoefte- en capaciteitsberekening kan daarbij helpen. We brengen dan de verwachte vraag en actuele ontwikkelingen in beeld en doen onderzoek naar de capaciteit op de begraafplaatsen. Daaruit rolt een advies, plan en kostenraming voor de nodige aanpassingen.
De huidige trends en ontwikkelingen laten ook zien dat begraafplaatsen de komende jaren een andere functie zullen krijgen. Er komt bijvoorbeeld meer aandacht voor natuur waardoor de begraafplaats ook een parkachtige functie krijgt. Eerder schrijven wij daar deze blog over. Ik denk graag met u mee om uw begraafplaats toekomstbestendig te maken. Met oog voor trends, veranderingen, mens én natuur.
Dat hoge gasprijzen grote gevolgen hebben is inmiddels bij iedereen wel bekend. Maar het gaat een stuk verder dan alleen een hogere rekening. Ook voor gemeenten en de uitvaartbranche verandert er veel. De stijgende kosten zorgen ervoor dat ook cremeren duurder wordt. De kans is daarom groot dat nabestaanden eerder zullen kiezen voor het begraven van een dierbare. De laatste jaren zagen we dat het aantal crematies flink toenam. Ongeveer 70% van de overledenen wordt gecremeerd, 30% wordt begraven. Onze verwachting is dat het aantal crematies de komende tijd zal afnemen.
Dat betekent wel wat voor het begraafplaatsbeleid van de gemeenten. Doordat het aantal begrafenissen afnam, werd de capaciteit daar op aangepast. Een stijgende vraag betekent dat er opnieuw naar de invulling van de begraafplaatsen moet worden gekeken. Een goede behoefte- en capaciteitsberekening kan daarbij helpen. We brengen dan de verwachte vraag en actuele ontwikkelingen in beeld en doen onderzoek naar de capaciteit op de begraafplaatsen. Daaruit rolt een advies, plan en kostenraming voor de nodige aanpassingen.
De huidige trends en ontwikkelingen laten ook zien dat begraafplaatsen de komende jaren een andere functie zullen krijgen. Er komt bijvoorbeeld meer aandacht voor natuur waardoor de begraafplaats ook een parkachtige functie krijgt. Eerder schrijven wij daar deze blog over. Ik denk graag met u mee om uw begraafplaats toekomstbestendig te maken. Met oog voor trends, veranderingen, mens én natuur.
Wil je meer weten over de actuele ontwikkelingen? Neem dan gerust contact op met mij.
Merel van den Bosch

Nieuwe atletiekbaan: van ontwerp tot feestelijke opening
Een renovatie van een atletiekbaan, kunnen jullie dat ook? Jazeker! Toen de gemeente Reusel-De Mierden ons benaderde met deze vraag, kwamen onze collega’s direct in actie. KYBYS stelde een ontwerp en bestek op en begeleidde de aanbesteding én de uiteindelijke uitvoering van de werkzaamheden bij atletiekvereniging AVR’69. Het resultaat? Een prachtige atletiekbaan die beschikbaar is voor meerdere gebruikers in de hele regio.
Elk project begint met een startoverleg, zo ook de renovatie van de atletiekbaan. In oktober 2020 vond de startbijeenkomst plaats waarin KYBYS samen met de vereniging en gemeente afspraken maakte over de planning, financiering en uitvoering van de opdracht. Aansluitend werden het ontwerp en bestek opgesteld zodat in maart 2021 een aannemer geselecteerd kon worden.
Het project omvatte de herinrichting van de baan: van gras naar kunststof. Ook is er een kunststof sprintbaan gerealiseerd en zijn de technische nummers op het middenterrein gerenoveerd. ,,De werkzaamheden aan de baan zouden eigenlijk in mei 2021 starten zodat de oplevering eind oktober van dat jaar zou kunnen plaatsvinden. Dat is door omstandigheden niet gehaald”, vertelt projectleider Bas van Haren van KYBYS. Zo bleek er een uitdaging te zijn met de beregeningsinstallatie door teveel ijzer in het water. De gemeenteraad stelde extra budget beschikbaar voor een nieuwe beregeningsinstallatie met buffertanks. Dat proces en uiteindelijke besluitvorming duurde even zodat het gehele project vertraging op liep. Ook waren er vertragingen met de levering van lava en zaten de weersomstandigheden niet altijd mee.
Elk project begint met een startoverleg, zo ook de renovatie van de atletiekbaan. In oktober 2020 vond de startbijeenkomst plaats waarin KYBYS samen met de vereniging en gemeente afspraken maakte over de planning, financiering en uitvoering van de opdracht. Aansluitend werden het ontwerp en bestek opgesteld zodat in maart 2021 een aannemer geselecteerd kon worden.
Het project omvatte de herinrichting van de baan: van gras naar kunststof. Ook is er een kunststof sprintbaan gerealiseerd en zijn de technische nummers op het middenterrein gerenoveerd. ,,De werkzaamheden aan de baan zouden eigenlijk in mei 2021 starten zodat de oplevering eind oktober van dat jaar zou kunnen plaatsvinden. Dat is door omstandigheden niet gehaald”, vertelt projectleider Bas van Haren van KYBYS. Zo bleek er een uitdaging te zijn met de beregeningsinstallatie door teveel ijzer in het water. De gemeenteraad stelde extra budget beschikbaar voor een nieuwe beregeningsinstallatie met buffertanks. Dat proces en uiteindelijke besluitvorming duurde even zodat het gehele project vertraging op liep. Ook waren er vertragingen met de levering van lava en zaten de weersomstandigheden niet altijd mee.

Sporten voor de hele regio
Toen er eenmaal groen licht was, ging het snel. De aannemer kon aan de slag en KYBYS werd gevraagd ook het toezichthouden en de directievoering op zich te nemen. Vanaf het moment dat de eerste schop in de grond ging tot de laatste werkzaamheden – aanbrengen van de belijning – was KYBYS betrokken. We fungeerden daarbij als aanspreekpunt voor zowel de vereniging als de gemeente. ,,We hebben deze twee partijen echt kunnen ontzorgen”, aldus Bas.
In april zijn de laatste lijnen getrokken en heeft de allerlaatste controle en beoordeling plaatsgevonden. ,,De atletiekbaan wordt inmiddels volop gebruikt”, zegt Bas. ,,Niet alleen door inwoners van Reusel-De Mierden maar door de gehele Kempengemeenten. Het is echt een regionaal georiënteerde sport.” De vijf Kempengemeenten Bergeijk, Bladel, Eersel, Oirschot en Reusel-De Mierden werken op allerlei fronten nauw samen. Zo werd ook een gezamenlijk sportakkoord gesloten. ,,Dat zorgt ervoor dat er mooie initiatieven ontstaan, zoals dus deze atletiekbaan”, legt Bas uit.
De vereniging en natuurlijk vooral de atleten zijn erg blij met hun nieuwe baan. De officiële en feestelijke opening is 18 september 2022 en KYBYS is natuurlijk ook aanwezig om terug te blikken op dit mooie en uitdagende project.
Toen er eenmaal groen licht was, ging het snel. De aannemer kon aan de slag en KYBYS werd gevraagd ook het toezichthouden en de directievoering op zich te nemen. Vanaf het moment dat de eerste schop in de grond ging tot de laatste werkzaamheden – aanbrengen van de belijning – was KYBYS betrokken. We fungeerden daarbij als aanspreekpunt voor zowel de vereniging als de gemeente. ,,We hebben deze twee partijen echt kunnen ontzorgen”, aldus Bas.
In april zijn de laatste lijnen getrokken en heeft de allerlaatste controle en beoordeling plaatsgevonden. ,,De atletiekbaan wordt inmiddels volop gebruikt”, zegt Bas. ,,Niet alleen door inwoners van Reusel-De Mierden maar door de gehele Kempengemeenten. Het is echt een regionaal georiënteerde sport.” De vijf Kempengemeenten Bergeijk, Bladel, Eersel, Oirschot en Reusel-De Mierden werken op allerlei fronten nauw samen. Zo werd ook een gezamenlijk sportakkoord gesloten. ,,Dat zorgt ervoor dat er mooie initiatieven ontstaan, zoals dus deze atletiekbaan”, legt Bas uit.
De vereniging en natuurlijk vooral de atleten zijn erg blij met hun nieuwe baan. De officiële en feestelijke opening is 18 september 2022 en KYBYS is natuurlijk ook aanwezig om terug te blikken op dit mooie en uitdagende project.
Fijne samenwerking
Tijdens het gehele proces heeft KYBYS de atletiekvereniging betrokken bij alle stappen. AVR’69 kijkt terug op een fijne samenwerking. ,,KYBYS is voor ons een heel prettige partij geweest om mee samen te werken”, zegt voorzitter Ben Lathouwers van AVR’69. ,,De medewerkers zijn enthousiast, proactief en betrokken. KYBYS heeft de vereniging bij het gehele proces van A tot Z geïnformeerd over alle te nemen stappen en de mogelijkheid gegeven om inspraak te leveren. We voelen ons erg gehoord bij de realisatie van onze droom: een prachtige kunststof atletiekbaan in Reusel.”
Ook de gemeente is tevreden over het project. ,,De samenwerking tussen ons en KYBYS is zeer waardevol gebleken. KYBYS bracht onderliggende stenen naar boven en werkte onze plannen tot in detail uit. In de realisatie is ook hun overkoepelende blik en technische kennis van grote waarde gebleken. We zijn dan ook zeer tevreden over het resultaat en danken KYBYS voor hun professionele inbreng”, aldus Tim Pijls van de gemeente.
Tijdens het gehele proces heeft KYBYS de atletiekvereniging betrokken bij alle stappen. AVR’69 kijkt terug op een fijne samenwerking. ,,KYBYS is voor ons een heel prettige partij geweest om mee samen te werken”, zegt voorzitter Ben Lathouwers van AVR’69. ,,De medewerkers zijn enthousiast, proactief en betrokken. KYBYS heeft de vereniging bij het gehele proces van A tot Z geïnformeerd over alle te nemen stappen en de mogelijkheid gegeven om inspraak te leveren. We voelen ons erg gehoord bij de realisatie van onze droom: een prachtige kunststof atletiekbaan in Reusel.”
Ook de gemeente is tevreden over het project. ,,De samenwerking tussen ons en KYBYS is zeer waardevol gebleken. KYBYS bracht onderliggende stenen naar boven en werkte onze plannen tot in detail uit. In de realisatie is ook hun overkoepelende blik en technische kennis van grote waarde gebleken. We zijn dan ook zeer tevreden over het resultaat en danken KYBYS voor hun professionele inbreng”, aldus Tim Pijls van de gemeente.
Heb je vragen over dit project of ben je benieuwd wat wij voor jou kunnen betekenen? Neem dan contact op met mij.
Bas van Haren

Heb je vragen over dit project of ben je benieuwd wat wij voor jou kunnen betekenen? Neem dan contact op met mij.
Bas van Haren

Nationale Grasdag: samen voor een toekomstbestendig sportpark
Hoe ziet jouw sportpark er over 20 jaar uit? Die vraag staat centraal tijdens de Nationale Grasdag op donderdag 13 oktober. KYBYS organiseert samen met andere partners deze studiedag in stadion De Grolsch Veste in Enschede. Verschillende sprekers nemen je graag mee op weg naar het sportpark van de toekomst.
Klimaatadaptatie, verduurzaming, multifunctioneel gebruik: het zijn allemaal thema’s die nu én in de toekomst een grote rol spelen in de sportparktransitie. Tijdens de Nationale Grasdag vertellen deskundigen er graag meer over. Er zijn verschillende sprekers die onder meer vertellen over de aanleg van sportvelden, het beheer en sportbeleid. Onze projectleider Joris van der Cammen geeft een lezing over de inrichting en het beheer van een toekomstbestendig sportpark.
Naast het delen van kennis, krijg je ook nog een inkijkje in het fieldmanagement van FC Twente én mag je het stadionveld bezoeken. Sportpresentator Kees Jansma is ook present, hij verzorgt een WK-quiz.
Dat mag én wil je toch niet missen? Aanmelden kan via www.nationalegrasdag.nl. We zien je graag 13 oktober in Enschede!
Klimaatadaptatie, verduurzaming, multifunctioneel gebruik: het zijn allemaal thema’s die nu én in de toekomst een grote rol spelen in de sportparktransitie. Tijdens de Nationale Grasdag vertellen deskundigen er graag meer over. Er zijn verschillende sprekers die onder meer vertellen over de aanleg van sportvelden, het beheer en sportbeleid. Onze projectleider Joris van der Cammen geeft een lezing over de inrichting en het beheer van een toekomstbestendig sportpark.
Naast het delen van kennis, krijg je ook nog een inkijkje in het fieldmanagement van FC Twente én mag je het stadionveld bezoeken. Sportpresentator Kees Jansma is ook present, hij verzorgt een WK-quiz.
Dat mag én wil je toch niet missen? Aanmelden kan via www.nationalegrasdag.nl. We zien je graag 13 oktober in Enschede!
Wil je meer weten over de Nationale Grasdag? Ik vertel je er graag meer over, neem gerust contact met mij op.
Joris van der Cammen

KNVB-wedstrijden op twee projectlocaties van KYBYS
De KNVB maakte deze week bekend op welke locaties de komende wedstrijden worden gespeeld. Vier nieuwe clubs gaan duels van de KNVB-jeugdteams of Nederlandse Eliterondes hosten. En wat een eer: bij twee locaties heeft KYBYS de voorbereiding en begeleiding van de aanleg verzorgd!
Bij EGS’20 in Escharen wordt 23 september de oefeninterland tussen Oranje onder 17 en Ierland gespeeld. EGS’20 is een fusievereniging en wilde graag komen tot een toekomstbestendig sportcomplex. KYBYS was vanaf de start van het project tot en met de oplevering betrokken. Als eerste hebben we de wensen en eisen vastgesteld en een inventarisatie uitgevoerd. De uitkomsten hiervan vormden de basis van het Programma van Eisen. Ook heeft KYBYS het vergunningenmanagement op zich genomen en een voorlopig ontwerp en faseringsplan opgesteld. Daarna hebben we de aanbestedingsprocedure begeleid en bij de realisatie was KYBYS verantwoordelijk voor de engineering, contractbeheer en directie en toezicht.
SJC Noordwijk is de speellocatie voor de wedstrijd van Speelsters onder 17 tegen Frankrijk op 30 november. Bij de herinrichting van dit mooie sportpark is KYBYS al vijf jaar betrokken. We maakten de tekeningen en schreven de bestekken voor 3,5 kunstgrasveld en een hybride Grassmasterveld. Ook een nieuw clubgebouw, tribune, straatwerk, nieuwe riolering en kolken maakten deel uit van de herinrichting. SJC Noordwijk is nu een modern en toekomstbestendig sportpark met een natuurlijke uitstraling. Nieuwsgierig hoe dit eruit ziet? Op 15 september organiseert KYBYS een inspiratiedag op het terrein van SJC Noordwijk. Er zijn kennissessies én natuurlijk een rondleiding over dit multidisciplinaire sportpark!
Dat uitgerekend deze locaties zijn uitgekozen voor twee internationale wedstrijden, is voor ons geen verrassing. Want zowel EGS’20 als SJC beschikken over een prachtig sportpark dat past bij de huidige én toekomstige eisen.
Bij EGS’20 in Velp wordt 23 september de oefeninterland tussen Oranje onder 17 en Ierland gespeeld. EGS’20 is een fusievereniging en wilde graag komen tot een toekomstbestendig sportcomplex. KYBYS was vanaf de start van het project tot en met de oplevering betrokken. Als eerste hebben we de wensen en eisen vastgesteld en een inventarisatie uitgevoerd. De uitkomsten hiervan vormden de basis van het Programma van Eisen. Ook heeft KYBYS het vergunningenmanagement op zich genomen en een voorlopig ontwerp en faseringsplan opgesteld. Daarna hebben we de aanbestedingsprocedure begeleid en bij de realisatie was KYBYS verantwoordelijk voor de engineering, contractbeheer en directie en toezicht.
SJC Noordwijk is de speellocatie voor de wedstrijd van Speelsters onder 17 tegen Frankrijk op 30 november. Bij de herinrichting van dit mooie sportpark is KYBYS al vijf jaar betrokken. We maakten de tekeningen en schreven de bestekken voor 3,5 kunstgrasveld en een hybride Grassmasterveld. Ook een nieuw clubgebouw, tribune, straatwerk, nieuwe riolering en kolken maakten deel uit van de herinrichting. SJC Noordwijk is nu een modern en toekomstbestendig sportpark met een natuurlijke uitstraling. Nieuwsgierig hoe dit eruit ziet? Op 15 september organiseert KYBYS een inspiratiedag op het terrein van SJC Noordwijk. Er zijn kennissessies én natuurlijk een rondleiding over dit multidisciplinaire sportpark!
Dat uitgerekend deze locaties zijn uitgekozen voor twee internationale wedstrijden, is voor ons geen verrassing. Want zowel EGS’20 als SJC beschikken over een prachtig sportpark dat past bij de huidige én toekomstige eisen.