KYBYS houdt inspiratiedag over de multifunctionele sportaccommodatie
Multifunctioneel, dat is voor ons de sportaccommodatie van de toekomst. Maar hoe geef je dit concreet vorm? Waar moet je allemaal rekening mee houden? KYBYS heeft de afgelopen jaren veel ervaring en kennis opgedaan over de realisatie van multifunctionele sportaccommodaties. En die kennis delen we graag!
We nodigen je graag uit om op donderdag 23 maart inspiratie op te komen doen over dit onderwerp. De locatie is de onlangs gerealiseerde multifunctionele sportaccommodatie De Kranenhof in Escharen. Deze accommodatie is om meerdere redenen heel bijzonder. Drie sportverenigingen hadden de intentie uitgesproken te gaan fuseren en daarvoor was een nieuwe accommodatie nodig. Het initiatief hiervoor kwam vanuit de verenigingen. Voor de realisatie is gekozen voor een bouwteam. KYBYS maakte hier ook deel vanuit.
Extra bijzonder: het sportcomplex is door de KNVB gekozen als een van de speellocaties voor de KNVB-jeugdteams!
De multifunctionele accommodatie is een mooie plek voor een kennisdag die KYBYS samen met de nieuwe vereniging EGS’20 organiseert. In de ochtend kun je kennis opdoen met betrekking tot het proces en de ontwikkeling van de sportaccommodatie, waaronder de aanpak van de verenigingen en de rol die de gemeente had en hoe KYBYS hier vorm aan heeft gegeven. Uiteraard is er volop gelegenheid om vragen te stellen en kennis te delen. Na de lunch sluiten we de dag af met een rondleiding over het sportpark.
Aanmelden kan via onderstaand formulier. We begroeten je graag op 23 maart in Escharen!
We nodigen je graag uit om op donderdag 23 maart inspiratie op te komen doen over dit onderwerp. De locatie is de onlangs gerealiseerde multifunctionele sportaccommodatie De Kranenhof in Escharen. Deze accommodatie is om meerdere redenen heel bijzonder. Drie sportverenigingen hadden de intentie uitgesproken te gaan fuseren en daarvoor was een nieuwe accommodatie nodig. Het initiatief hiervoor kwam vanuit de verenigingen. Voor de realisatie is gekozen voor een bouwteam. KYBYS maakte hier ook deel vanuit.
Extra bijzonder: het sportcomplex is door de KNVB gekozen als een van de speellocaties voor de KNVB-jeugdteams!
De multifunctionele accommodatie is een mooie plek voor een kennisdag die KYBYS samen met de nieuwe vereniging EGS’20 organiseert. In de ochtend kun je kennis opdoen met betrekking tot het proces en de ontwikkeling van de sportaccommodatie, waaronder de aanpak van de verenigingen en de rol die de gemeente had en hoe KYBYS hier vorm aan heeft gegeven. Uiteraard is er volop gelegenheid om vragen te stellen en kennis te delen. Na de lunch sluiten we de dag af met een rondleiding over het sportpark.
Aanmelden kan via onderstaand formulier. We begroeten je graag op 23 maart in Escharen!
Verhalen vanuit het veld deel 2
VERHALEN VANUIT HET VELD
'Lekker buiten bezig zijn, daar hou ik van'
In 1993 studeerde Marco Goedhart af aan de HTS in de richting civiele techniek. Al tijdens zijn stages kwam hij in contact met veel mooie projecten waar hij nog altijd met veel plezier op terugkijkt. Veel naar buiten, zo min mogelijk binnen zitten: dat is waar onze projectleider elke dag weer van geniet. Met zijn ruime ervaring weet hij ook omvangrijke projecten tot een goed einde te brengen.
In de beginjaren van jouw carrière heb je vooral veel ervaring opgedaan met waterbouw. Vertel daar eens wat meer over?
,,Tijdens mijn militaire dienstplicht (ja, toen was er nog dienstplicht) heb ik in de winter van ’93 –‘94 geholpen toen in Limburg de rivieren buiten hun oevers traden. De evacuaties maakten toen veel indruk op mij. Extra bijzonder dus dat ik als kersvers afgestudeerde techneut me bezig mocht gaan houden met het maken van ontwerpen en bestekken voor de aanleg en versterking van de dijken in Limburg. De cirkel was op die manier mooi rond. Ook ben ik betrokken geweest bij de uitvoering van kadewerken in Roermond. Het aanbrengen van onder andere damwanden, betonconstructies en een balgstuw in de Roer was leerzaam en uitdagend. De restauratiewerkzaamheden en de aanleg van een historische haven in vestingstad Woudrichem was een van de mooie projecten in mijn loopbaan. We maakten de ontwerpen en bestekken voor het herstel van de historische vestingmuren, steunberen, waterbouwkundige constructies en de inrichting van de haven. Super interessant.”
De afgelopen jaren ben je je meer toe gaan leggen op infrastructuur en ben je projectleider van omvangrijke klussen. Waarom deze switch?
,,In 1994 ben ik gestart als ontwerper en toezichthouder, ik hield me vooral bezig met het maken van tekeningen en opstellen van bestekken en ramingen. Uiteindelijk groeide ik door naar project- en teamleider. Door werkzaamheden voor de Betuweroute kwam ik meer in contact met infrastructuur. Ik maakte de bestekken voor onder meer saneringen en afdekken van de vuilstort. Ook heb ik jarenlang projecten voor Ikea gedaan, met een vast team waren we verantwoordelijk voor de buitenruimte rond de winkels. Als je 15 jaar met hetzelfde team werkt, raak je goed op elkaar ingespeeld. Dat vond ik echt heel waardevol. Uiteindelijk ben ik van een groot bedrijf overgestapt naar een kleinere organisatie. Op die manier kun je meer bijdragen aan de ontwikkeling van het bedrijf. In een grote organisatie ben je een radartje in het grote geheel. Ik vind het juist leuk om na te denken over de missie, bedrijfsvoering en strategie. Met natuurlijk ook veel oog voor de techniek. ”
Je lijkt een bijzondere band te hebben met spoorwegen en bent ook voor KYBYS daar mee bezig.
,,Ja, daar ben ik bij mijn vorige werkgever ingerold. Voor de gemeente Vught ben ik werkzaam geweest als technisch projectleider Rijksinfra. In Vught wordt het spoor verdiept aangelegd en de weg N65 gereconstrueerd. Een gigantische ingreep. Ik vertegenwoordigde de gemeente Vught bij het Rijk en de provincie. Erg interessant om te ervaren hoe al die procedures werken, ik heb daar veel van geleerd. Voor de gemeente Gilze-Rijen vervuld ik dezelfde rol voor de aanleg van een onderdoorgang onder het spoor en de aanpassing van het station en het omliggende terrein. Dit project loopt overigens nog steeds. Bij KYBYS wil ik me – naast het civiele werk – meer gaan toeleggen op sportprojecten. Projecten die meerdere disciplines raken, dat vind ik uitdagend.”
Welke aspecten van je vak vind je het allerleukst?
,,Ik vind het mooi om als team echt iets moois neer te zetten. Samenwerken met hardwerkende collega’s, maar ook ruimte voor een geintje tussendoor. Ik zie graag buiten het resultaat van mijn werk en ben het liefst veel buiten de deur. Investeren in een goede klantrelatie is voor mij vanzelfsprekend. Als je jarenlang met dezelfde opdrachtgevers werkt, weet je wat je aan elkaar hebt. Dat zorgt voor een fijne samenwerking waarin openheid en eerlijkheid centraal staan. Dat maakt een project voor mij geslaagd.”
Wil je meer weten? Neem dan gerust contact met mij op.
Marco Goedhart
06 20 64 84 72
marco.goedhart@kybys.nl
Op pad met KYBYS langs kunstgras voetbalvelden
Meer te weten komen over verschillende (non-)infill en voetbalvelden. Dat was de wens van de gemeente Best en voetbalverenigingen Best Vooruit en Wilhelmina Boys. Reden voor KYBYS om samen met ambtenaren, onderhoudsmedewerkers, bestuursleden en spelers een rondrit te maken langs verschillende voetbalvelden. Zo kan een goede keus worden gemaakt voor de vervanging van 3 voetbalvelden in de gemeente Best.
Nu er mogelijk een verbod komt op polymerische infill zoals SBR en TPE, wil de gemeente Best daar op inspelen en deze infill niet meer gebruiken. In de gemeente liggen momenteel met SBR of kurk ingestrooide velden. Omdat in 2023 drie velden bij de twee verenigingen vervangen moeten worden, is dat een mooi moment de mogelijkheden voor non-infill te verkennen.
Om meer inzicht te krijgen liet onze projectleider Joris van der Cammen een afvaardiging van de gemeente en verenigingen een aantal velden zien. Het gezelschap ging onder meer naar De Herdgang, het trainingscomplex van PSV. Hier liggen hybride, TPE-ingestrooide en non-infill velden.
Nu er mogelijk een verbod komt op polymerische infill zoals SBR en TPE, wil de gemeente Best daar op inspelen en deze infill niet meer gebruiken. In de gemeente liggen momenteel met SBR of kurk ingestrooide velden. Omdat in 2023 drie velden bij de twee verenigingen vervangen moeten worden, is dat een mooi moment de mogelijkheden voor non-infill te verkennen.
Om meer inzicht te krijgen liet onze projectleider Joris van der Cammen een afvaardiging van de gemeente en verenigingen een aantal velden zien. Het gezelschap ging onder meer naar De Herdgang, het trainingscomplex van PSV. Hier liggen hybride, TPE-ingestrooide en non-infill velden.
Aansluitend bezocht het gezelschap velden in Empel en Rosmalen, waar gevoetbald wordt op velden met minerale infill. ,,We hebben er bewust voor gekozen ook spelers van de voetbalverenigingen mee op excursie te nemen”, vertelt Joris. ,,Het is belangrijk de spelerservaring mee te nemen in de uiteindelijke keuze. Er zit wel wat verschil in de manier van voetballen op de verschillende velden. We hebben de voetballers een evaluatieformulier gegeven, de uitkomsten hiervan zijn onderdeel van de uiteindelijke keus.”
De rondgang langs de velden helpt de gemeente in hun uiteindelijke beslissing. KYBYS begeleidt het gehele proces.
Aansluitend bezocht het gezelschap velden in Empel en Rosmalen, waar gevoetbald wordt op velden met minerale infill. ,,We hebben er bewust voor gekozen ook spelers van de voetbalverenigingen mee op excursie te nemen”, vertelt Joris. ,,Het is belangrijk de spelerservaring mee te nemen in de uiteindelijke keuze. Er zit wel wat verschil in de manier van voetballen op de verschillende velden. We hebben de voetballers een evaluatieformulier gegeven, de uitkomsten hiervan zijn onderdeel van de uiteindelijke keus.”
De rondgang langs de velden helpt de gemeente in hun uiteindelijke beslissing. KYBYS begeleidt het gehele proces.
Wil je meer weten over de verschillende infill-mogelijkheden? Neem dan gerust contact op met mij!
Joris van der Cammen
KYBYS praat mee over reductie CO2 binnen sportsector
KYBYS is lid van de Branchevereniging voor Sport en Cultuurtechniek (BSNC). We zijn actief binnen de werkgroep circulariteit waarin we werken aan het opstellen van een handleiding voor de leden om circulair te werken en als sector bij te dragen aan de reductie van CO2.
BSCN zorgt voor onderzoek, beleids- en kennisontwikkeling die bijdraagt aan het verhogen van de kwaliteit van buitensportvoorzieningen. KYBYS maakt deel uit van het platform van adviesbureaus en kennisinstituten. Als actief lid van de werkgroep circulariteit helpen wij bij de CO2-reductie binnen de sportsector.
Hier lees je er nog meer over: : https://www.bsnc.nl/onze-bsnc-vertegenwoordigers-praten-mee-over-de-routekaart-verduurzaming-sportsector/
BSCN zorgt voor onderzoek, beleids- en kennisontwikkeling die bijdraagt aan het verhogen van de kwaliteit van buitensportvoorzieningen. KYBYS maakt deel uit van het platform van adviesbureaus en kennisinstituten. Als actief lid van de werkgroep circulariteit helpen wij bij de CO2-reductie binnen de sportsector.
Hier lees je er nog meer over: : https://www.bsnc.nl/onze-bsnc-vertegenwoordigers-praten-mee-over-de-routekaart-verduurzaming-sportsector/
Wil je meer weten? Neem dan gerust contact met mij op.
Femke Obbema-Hendriks
'Steek je kop niet in het kunstgrasveld!'
De Vereniging Sport en Gemeente (VSG) publiceerde deze week een artikel (https://sportengemeenten.nl/verbod-op-microplastic-infill-stap-dichterbij/) waarin zij reageert op het advies van het risicocomité van het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA) om vanaf 2023 een verbod op microplastics in te stellen. Hierin impliceert VSG dat zij een verbod niet noodzakelijk acht en dat dit voorlopige besluit vooral is genomen vanwege zorgen over handhaafbaarheid. Ook stelt VSG dat de verantwoordelijkheid ligt bij leveranciers en installateurs.
KYBYS is weliswaar lid van VSG maar kan zich niet vinden in deze standpunten. Projectleiders Tomas Rongen en Joris van der Cammen daarover: ,,Deze drie standpunten geven aan dat de overheid haar verantwoordelijkheid niet neemt.” Beiden spreken hun verbazing uit.
Joris: ,,Wij vinden dat door te stellen dat beheersmaatregelen als kantplanken afdoende zijn, het probleem wordt gebagatelliseerd. Je bestrijdt de gevolgen, althans voor een belangrijk deel, maar het probleem blijft bestaan. Begrijp ons niet verkeerd: we vinden kantplanken een goede oplossing om verspreiding van infill tegen te gaan. Maar als er nu een veld moet worden aangelegd, roepen we op om een toekomstbestendige oplossing te kiezen. SBR past niet in die toekomst en om daar met de huidige inzichten en aanstaande wetgeving nog in te investeren, is weggegooid geld. En waarom? Er zijn voldoende alternatieven voorhanden.”
KYBYS is weliswaar lid van VSG maar kan zich niet vinden in deze standpunten. Projectleiders Tomas Rongen en Joris van der Cammen daarover: ,,Deze drie standpunten geven aan dat de overheid haar verantwoordelijkheid niet neemt.” Beiden spreken hun verbazing uit.
Joris: ,,Wij vinden dat door te stellen dat beheersmaatregelen als kantplanken afdoende zijn, het probleem wordt gebagatelliseerd. Je bestrijdt de gevolgen, althans voor een belangrijk deel, maar het probleem blijft bestaan. Begrijp ons niet verkeerd: we vinden kantplanken een goede oplossing om verspreiding van infill tegen te gaan. Maar als er nu een veld moet worden aangelegd, roepen we op om een toekomstbestendige oplossing te kiezen. SBR past niet in die toekomst en om daar met de huidige inzichten en aanstaande wetgeving nog in te investeren, is weggegooid geld. En waarom? Er zijn voldoende alternatieven voorhanden.”
Kijk naar de toekomst
Kijk naar de toekomst
VSG stelt in het artikel dat het verbod niet ligt op het gebruik van polymerische infill maar voor het op de markt brengen hiervan. ‘De verantwoordelijkheid voor naleving ligt daarom bij leveranciers en installatie- en onderhoudsaannemers en niet bij veldeigenaren.’ Tomas: ,,Het hypocriete daarvan is natuurlijk dat geen marktpartij polymerische infill aanbrengt tenzij er een verzoek ligt van de veldeigenaar. Er wordt gewoon voor betaald en daarom ligt er wel degelijk een verantwoordelijkheid bij de veldeigenaar, in veel gevallen een gemeente.”
VSG stelt in het artikel dat het verbod niet ligt op het gebruik van polymerische infill maar voor het op de markt brengen hiervan. ‘De verantwoordelijkheid voor naleving ligt daarom bij leveranciers en installatie- en onderhoudsaannemers en niet bij veldeigenaren.’ Tomas: ,,Het hypocriete daarvan is natuurlijk dat geen marktpartij polymerische infill aanbrengt tenzij er een verzoek ligt van de veldeigenaar. Er wordt gewoon voor betaald en daarom ligt er wel degelijk een verantwoordelijkheid bij de veldeigenaar, in veel gevallen een gemeente.”
Overgangsperiode naar 12 jaar?
VSG is voorstander van een overgangsperiode van 12 jaar. Als reden noemt VSG dat gemeenten en verenigingen die onlangs in nieuwe velden hebben geïnvesteerd op die manier de verwachte volledige levensduur van 10 jaar kunnen krijgen. Joris en Tomas daarover: ,,Ook bij een overgangsperiode van 6 jaar kun je gebruik maken van de volledige levensduur, als je voor die tijd extra infill materiaal inkoopt en in stock zet.” De ontwikkeling is nu al zover dat een overstap naar alternatieven mogelijk is, zie daarvoor ook onze infill-keuzeladder. Over 6 jaar zijn we nóg veel verder. Twaalf jaar is niet nodig en lijkt ingegeven te zijn vanuit de verkeerde redenen.
Ons appèl: veldeigenaren, neem maatschappelijke verantwoordelijkheid, stap af van het denken in de laagste aanlegprijs en denk verder dan vastgestelde raadsbudgetten. Denk aan ons milieu en kijk naar de totale kosten op de lange termijn. Ons devies: investeer liever in duurzame oplossingen dan in het treffen van beheersmaatregelen.
VSG is voorstander van een overgangsperiode van 12 jaar. Als reden noemt VSG dat gemeenten en verenigingen die onlangs in nieuwe velden hebben geïnvesteerd op die manier de verwachte volledige levensduur van 10 jaar kunnen krijgen. Joris en Tomas daarover: ,,Ook bij een overgangsperiode van 6 jaar kun je gebruik maken van de volledige levensduur, als je voor die tijd extra infill materiaal inkoopt en in stock zet.” De ontwikkeling is nu al zover dat een overstap naar alternatieven mogelijk is, zie daarvoor ook onze infill-keuzeladder. Over 6 jaar zijn we nóg veel verder. Twaalf jaar is niet nodig en lijkt ingegeven te zijn vanuit de verkeerde redenen.
Ons appèl: veldeigenaren, neem maatschappelijke verantwoordelijkheid, stap af van het denken in de laagste aanlegprijs en denk verder dan vastgestelde raadsbudgetten. Denk aan ons milieu en kijk naar de totale kosten op de lange termijn. Ons devies: investeer liever in duurzame oplossingen dan in het treffen van beheersmaatregelen.
Wat vindt de markt?
Wat vindt de markt?
In gesprekken met gemeenten krijgen wij niet de indruk dat er behoefte is aan een langere overgangsperiode. We horen juist dat het gros van de gemeenten vooruit wil en zelf al wenst te kiezen voor een duurzaam alternatief. Gelukkig, want dat heeft uiteindelijk de toekomst.
Wil je meer weten? Neem dan contact op met onze projectleiders Joris van der Cammen (joris.vandercammen@kybys.nl) of Tomas Rongen (tomas.rongen@kybys.nl).
In gesprekken met gemeenten krijgen wij niet de indruk dat er behoefte is aan een langere overgangsperiode. We horen juist dat het gros van de gemeenten vooruit wil en zelf al wenst te kiezen voor een duurzaam alternatief. Gelukkig, want dat heeft uiteindelijk de toekomst.
Wil je meer weten? Neem dan contact op met onze projectleider Joris van der Cammen (joris.vandercammen@kybys.nl).
Verhalen uit het veld deel 1
VERHALEN VANUIT HET VELD
'Elk project is uniek en biedt verrassingen'
Blijven leren en jezelf ontwikkelen. Dat vinden we bij KYBYS heel belangrijk. We begeleiden nieuw talent graag en maken hen wegwijs in onze werkvelden, zowel op het gebied van techniek als beleid. Maar daarvoor zijn collega’s met flinke ervaring onmisbaar. Zoals onze senior projectleider Rob van Kasteren die al ruim 25 jaar werkzaam is in de openbare ruimte. Hij vertelt in onze nieuwste artikelenserie ‘Verhalen vanuit het veld’ graag over zijn jarenlange ervaring en projecten door de jaren heen.
In 1996 studeerde je af aan de HTS in de richting civiele techniek. Vanaf 2013 werk je bij KYBYS. Kun je ons meenemen in je loopbaan tot die tijd?
,,Als kersverse techneut kwam ik terecht bij een groot bureau waar ik de kans kreeg veel cursussen en opleidingen te volgen. Ik heb daar ervaring opgedaan met projectleiding, ontwerpen, schrijven van bestekken, het maken van calculaties en het leiden van een afdelingsteam. Dat heeft gezorgd voor een heel brede basis. Na acht jaar heb ik de overstap gemaakt naar een wat kleinere organisatie zodat ik me bezig kon houden met echt alle onderdelen van een project. Mijn werk richtte zich vooral op het inrichten van bedrijventerreinen, rotondes en wegen. Een mooie periode. En toen kwam KYBYS…”
Binnen KYBYS houd je je vooral bezig met de openbare ruimte. Kun je wat voorbeelden van jouw werkzaamheden noemen?
,,De openbare ruimte is natuurlijk een heel breed begrip en eigenlijk geldt dat ook voor mijn werk. Zo ben ik betrokken bij het opstellen van tenders voor aannemers, de voorbereiding van projecten en ook de aanbesteding en de uitvoeringsbegeleiding. De projecten betreffen herinrichtingen, bouw- en woonrijp maken van woonwijken en het inrichten van bedrijfsterreinen. De basis van de werkzaamheden is door de jaren heen weinig veranderd, maar de invulling is wel duidelijk anders. Zo werken we binnen projecten vaak met bouwteams, iets wat echt heel goed bevalt. De aandacht ligt nadrukkelijk op duurzaamheid. Ook communicatie en participatie zijn een stuk belangrijker dan tien jaar geleden. Inwoners zijn erg betrokken bij hun leefomgeving en worden al in een vroeg stadium betrokken. De invulling verschilt ook weer per project en het is interessant om de participatie zo in te richten dat deze past bij het project, de gemeente én haar inwoners.”
Met jouw ervaring heb je veel zaken al voorbij zien komen. Word je ook nog wel eens verrast?
,,Dat is bij elk project zo. Het is elke keer uniek en elk project kent zijn eigen uitdagingen en verrassingen. Dankzij de ervaring leer je wel voor te sorteren op potentiële knelpunten en daar snel op in te spelen en te schakelen. We werken bij KYBYS voor heel verschillende opdrachtgevers zoals bouwondernemingen, aannemers, ontwikkelaars en overheden. Elke opdrachtgever heeft een unieke vraag en een ander belang. Soms komt er politiek bij kijken of uitgebreide participatietrajecten. Ik ben echt nog lang niet uitgekeken in mijn werkgebied!”
Ruim 25 jaar ervaring heb je. Dat betekent dat je ontzettend veel projecten hebt uitgevoerd. Welke springen er voor jou echt uit?
,,Het zijn er zoveel geweest! Als ik met mijn gezin door Nederland rijd, wijs ik regelmatig iets aan waar ik aan gewerkt heb, mooi toch? Wat ik echt een leuk project vond – of eigenlijk vind want het loopt nog tot 2025 – is de ontwikkeling van het Gasthuiskwartier in ’s-Hertogenbosch. Het is een aansprekend punt in de binnenstad waar veel uitdagingen liggen en daar geniet ik van. Maar ook juist het werken aan tenders blijf ik leuk vinden. De tijd is dan vaak kort waardoor je snel moet denken en schakelen. Heel bijzonder was de herinrichting van de Leunisdijk in Esch, vooral omdat dat mijn geboortedorp is.”
Je werkt nauw samen met verschillende collega’s waarvan sommige net uit de schoolbanken komen. Hoe is het om hen te begeleiden?
,,Het enthousiasme en de leergierigheid van de jongere collega’s is prachtig om te zien. Ze zijn fanatiek en ambitieus en nemen initiatief om veel verschillende dingen te leren. Dat vraagt investering en tijd van beide kanten, maar het levert voor KYBYS ook veel op. Ik hoop dat zij daarmee net zo’n goede basis krijgen als ik heb gehad én dat ze hun enthousiasme voor ons mooie vak vasthouden.”
Wil je meer weten? Neem dan gerust contact met mij op.
Rob van Kasteren
06 54 66 18 65
rob.vankasteren@kybys.nl
SBR en TPE: spelvoordelen wegen niet op tegen risico’s
KYBYS lanceerde onlangs de KYBYS-keuzeladder met onze visie en voorkeuren voor verschillende typen velden. Deze ladder hebben we opgesteld nadat het risicocomité van het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA) adviseerde vanaf 2023 een verbod op microplastics in te stellen. Dit heeft ook gevolgen voor kunstgrasvelden. In een eerder artikel gingen we al in op non-infill velden. Maar er zijn meer alternatieven voor SBR en TPE in kunstgrasvelden.
Natuurgrasvelden zijn onze eerste keuze. Dit is echter niet altijd een mogelijkheid bijvoorbeeld door een gebrek aan ruimte of het gewenste aantal speeluren. Wij raden dus altijd aan eerst een goede behoefte- en capaciteitsberekening uit te laten voeren en daar de keus voor natuur- of kunstgras op te baseren. Ook kijken we daarbij naar het beschikbare budget. Vergelijk de aanleg-, renovatie- en onderhoudskosten van een kunstgrasveld maar eens met het onderhoudsbudget van natuurgras. Dat laatste is echt voordeliger.
Mocht non-infill niet passen bij de wensen en middelen van de gemeente, dan zijn er nog andere mogelijkheden. Een populaire natuurlijke infill is kurk, eventueel gecombineerd met kokos, maïskolven of olijfpitten. Omdat kurk lichter is dan water kan het gaan opdrijven. Daarnaast kan door vergruizing van de kurk de infill gaan compacteren wat de waterdoorlatendheid niet ten goede komt. Door het te combineren met een andere component wordt het geheel wat zwaarder waardoor het beter in de mat blijft zitten, maar ook luchtiger wat goed is voor de waterdoorlatendheid. Kurk heeft zich inmiddels ook in Nederland wel bewezen als een goed alternatief. Maar: als het verbod op polymerische infill ingaat, zal de vraag naar kurk stijgen en daarmee ook de prijzen.
Natuurgrasvelden zijn onze eerste keuze. Dit is echter niet altijd een mogelijkheid bijvoorbeeld door een gebrek aan ruimte of het gewenste aantal speeluren. Wij raden dus altijd aan eerst een goede behoefte- en capaciteitsberekening uit te laten voeren en daar de keus voor natuur- of kunstgras op te baseren. Ook kijken we daarbij naar het beschikbare budget. Vergelijk de aanleg-, renovatie- en onderhoudskosten van een kunstgrasveld maar eens met het onderhoudsbudget van natuurgras. Dat laatste is echt voordeliger.
Mocht non-infill niet passen bij de wensen en middelen van de gemeente, dan zijn er nog andere mogelijkheden. Een populaire natuurlijke infill is kurk, eventueel gecombineerd met kokos, maïskolven of olijfpitten. Omdat kurk lichter is dan water kan het gaan opdrijven. Daarnaast kan door vergruizing van de kurk de infill gaan compacteren wat de waterdoorlatendheid niet ten goede komt. Door het te combineren met een andere component wordt het geheel wat zwaarder waardoor het beter in de mat blijft zitten, maar ook luchtiger wat goed is voor de waterdoorlatendheid. Kurk heeft zich inmiddels ook in Nederland wel bewezen als een goed alternatief. Maar: als het verbod op polymerische infill ingaat, zal de vraag naar kurk stijgen en daarmee ook de prijzen.
Een nieuwe innovatie is de hout-infill, een volledig natuurlijk product. De eerste pilotvelden zijn in Nederland inmiddels aangelegd, datzelfde geldt voor velden met organische infill. Er is echter een groot nadeel: het is onduidelijk wat de infill doet op lange termijn. Organisch materiaal vergaat uiteindelijk en je wil natuurlijk dat een veld zolang mogelijk meegaat. De ontwikkelingen gaan razendsnel maar de vraag is of dat de juiste weg is. Het ontwikkelen van nieuwe producten is heel duur. Moeten we dan inzetten of alternatieve (organische) infill of juist de non-infill velden gaan door ontwikkelen?
We weten inmiddels dat SBR en TPE risico’s voor de natuur, milieu en onze gezondheid betekenen. Sporttechnisch scoort – met name SBR – nog altijd het beste. Het is veerkrachtig en stabiel. De spelvoordelen van deze infill wegen echter niet meer op tegen de risico’s. Hoewel SBR en TPE nog tot 2029 gebruikt mogen worden, raden wij dat af. Want kun je het als gemeente en vereniging maatschappelijk nog verantwoorden om een product te gebruiken waarvan je weet dat er een verbod komt? En dan hebben we het nog niet eens gehad over de risico’s voor het milieu. Wij vinden daarom van niet en zullen altijd onze infill-keuzeladder hanteren.
Wil je meer weten over onze infill-keuzeladder en onze visie? Kom dan naar de Nationale Sport Vakbeurs. Onze projectleiders gaan graag met je in gesprek en helpen je op weg naar een duurzaam en toekomstbestendig sportveld.
Een nieuwe innovatie is de hout-infill, een volledig natuurlijk product. De eerste pilotvelden zijn in Nederland inmiddels aangelegd, datzelfde geldt voor velden met organische infill. Er is echter een groot nadeel: het is onduidelijk wat de infill doet op lange termijn. Organisch materiaal vergaat uiteindelijk en je wil natuurlijk dat een veld zolang mogelijk meegaat. De ontwikkelingen gaan razendsnel maar de vraag is of dat de juiste weg is. Het ontwikkelen van nieuwe producten is heel duur. Moeten we dan inzetten of alternatieve (organische) infill of juist de non-infill velden gaan door ontwikkelen?
We weten inmiddels dat SBR en TPE risico’s voor de natuur, milieu en onze gezondheid betekenen. Sporttechnisch scoort – met name SBR – nog altijd het beste. Het is veerkrachtig en stabiel. De spelvoordelen van deze infill wegen echter niet meer op tegen de risico’s. Hoewel SBR en TPE nog tot 2029 gebruikt mogen worden, raden wij dat af. Want kun je het als gemeente en vereniging maatschappelijk nog verantwoorden om een product te gebruiken waarvan je weet dat er een verbod komt? En dan hebben we het nog niet eens gehad over de risico’s voor het milieu. Wij vinden daarom van niet en zullen altijd onze infill-keuzeladder hanteren.
Wil je meer weten over onze infill-keuzeladder en onze visie? Kom dan naar de Nationale Sport Vakbeurs. Onze projectleiders gaan graag met je in gesprek en helpen je op weg naar een duurzaam en toekomstbestendig sportveld.
Wil je meer weten over de verschillende mogelijkheden voor infill? Neem dan gerust contact op met mij.
Joris van der Cammen
Non-infill velden: hét alternatief voor de toekomst?
Nu het risicocomité van het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA) heeft geadviseerd vanaf 2023 een verbod op microplastics in te stellen, gaat er voor kunstgrasvelden veel veranderen. Daarom lanceerde KYBYS onlangs de KYBYS-keuzeladder met daarin onze visie en voorkeuren voor verschillende typen velden. Natuurgras zien wij als de meest wenselijke keuze. Is dat niet mogelijk? Dan is non-infill een goed alternatief.
Het woord zegt het al. Non-infill velden zijn velden zonder enige vorm van infill. Soms wordt wel stabilisatiezand gebruikt. In de nieuwe terminologie van de FIFA vallen de non-infillevelden met stabilisatiezand niet meer onder deze categorie. Deze velden heten voortaan kunstgrasvelden met minerale infill. Alleen velden zonder enige infill mogen nog non-infill genoemd worden.
Toen de velden zonder infill werden geïntroduceerd, bleek dat flink wennen te zijn voor voetballers. Met name spelers boven de 16 – de senioren – klaagden over gebrek aan grip terwijl de jeugd juist enthousiast was over de velden. De vraag die dan gesteld mag worden is: ligt het aan het veld of is het perceptie? Op het moment dat de overgang werd gemaakt van natuurgras naar kunstgras was er in het begin ook flinke weerstand. Ook toen waren het vooral senioren die bezwaren hadden, het ging daarbij met name om de stugheid van kunstgras. Volgens voetballers werden gewrichten zwaarder belast en liepen ze schaafwonden op bij het maken van slidings of een valpartij. De pupillen en junioren waren juist wél positief: het grote voordeel van kunstgras is dat er onder alle weersomstandigheden gevoetbald kan worden.
Verandering blijkt vaak toch een kwestie van gewenning te zijn. Nu er enkele non-infill velden al wat langer liggen blijken de gebruikerservaringen een stuk positiever te zijn dan bij aanleg.
Het woord zegt het al. Non-infill velden zijn velden zonder enige vorm van infill. Soms wordt wel stabilisatiezand gebruikt. In de nieuwe terminologie van de FIFA vallen de non-infillevelden met stabilisatiezand niet meer onder deze categorie. Deze velden heten voortaan kunstgrasvelden met minerale infill. Alleen velden zonder enige infill mogen nog non-infill genoemd worden.
Toen de velden zonder infill werden geïntroduceerd, bleek dat flink wennen te zijn voor voetballers. Met name spelers boven de 16 – de senioren – klaagden over gebrek aan grip terwijl de jeugd juist enthousiast was over de velden. De vraag die dan gesteld mag worden is: ligt het aan het veld of is het perceptie? Op het moment dat de overgang werd gemaakt van natuurgras naar kunstgras was er in het begin ook flinke weerstand. Ook toen waren het vooral senioren die bezwaren hadden, het ging daarbij met name om de stugheid van kunstgras. Volgens voetballers werden gewrichten zwaarder belast en liepen ze schaafwonden op bij het maken van slidings of een valpartij. De pupillen en junioren waren juist wél positief: het grote voordeel van kunstgras is dat er onder alle weersomstandigheden gevoetbald kan worden.
Verandering blijkt vaak toch een kwestie van gewenning te zijn. Nu er enkele non-infill velden al wat langer liggen blijken de gebruikerservaringen een stuk positiever te zijn dan bij aanleg.
KNVB heeft strengere eisen dan de FIFA
KNVB heeft strengere eisen dan de FIFA
Non-infill velden zijn al bij diverse sportclubs aangelegd. De eerste velden die rond 2018 zijn aangelegd zijn vervangen of alsnog met infill ingestrooid. De ervaringen met de non-velden die vanaf 2019-2020 zijn aangelegd zijn grotendeels positief en meerdere gemeenten en verenigingen zijn enthousiast over hun non-infillvelden. Dat non-infill velden nog niet veelvuldig gebruikt wordt als alternatief voor polymerische infill als TPE en SBR, komt omdat het nog in pilotfase zit. Alle non-infillvelden die nu worden aangelegd, hebben een pilot-status. Twee jaar lang worden deze velden gemonitord en getest om te kijken of deze daadwerkelijk voldoen aan de vastgestelde eisen van de KNVB. Volgens de richtlijnen van de FIFA voldoen meerdere non-infill velden aan de regels en kunnen deze worden aangelegd. In andere landen gebeurt dat ook al. Onze eigen KNVB hanteert echter op sommige punten strengere eisen. Daarom zijn non-infill velden in Nederland nog niet erkend en gecertificeerd en kunnen ze nog niet zonder beperking aangelegd worden.
De komende tijd voeren leveranciers van pilotvelden overleg met de KNVB, zullen zij de testresultaten en gebruikerservaringen delen en kunnen de non-infill systemen wel de status erkend en gecertificeerd krijgen. Zeker nu het verbod op polymerische infill eraan komt, is het van belang dat er alternatieven op de markt komen die erkend en gecertificeerd zijn en waar dus veilig op gespeeld kan worden. Deze druk om non-infill mogelijk te maken ligt bij leveranciers én KNVB. Verenigingen mogen er al wel voor kiezen, maar vallen dan automatisch onder de pilot. Een lastige keus: ga je voor het meest duurzame alternatief maar dan als pilot óf wacht je op de officiële certificering?
Non-infill velden zijn al bij diverse sportclubs aangelegd. De eerste velden die rond 2018 zijn aangelegd zijn vervangen of alsnog met infill ingestrooid. De ervaringen met de non-velden die vanaf 2019-2020 zijn aangelegd zijn grotendeels positief en meerdere gemeenten en verenigingen zijn enthousiast over hun non-infillvelden. Dat non-infill velden nog niet veelvuldig gebruikt wordt als alternatief voor polymerische infill als TPE en SBR, komt omdat het nog in pilotfase zit. Alle non-infillvelden die nu worden aangelegd, hebben een pilot-status. Twee jaar lang worden deze velden gemonitord en getest om te kijken of deze daadwerkelijk voldoen aan de vastgestelde eisen van de KNVB. Volgens de richtlijnen van de FIFA voldoen meerdere non-infill velden aan de regels en kunnen deze worden aangelegd. In andere landen gebeurt dat ook al. Onze eigen KNVB hanteert echter op sommige punten strengere eisen. Daarom zijn non-infill velden in Nederland nog niet erkend en gecertificeerd en kunnen ze nog niet zonder beperking aangelegd worden.
De komende tijd voeren leveranciers van pilotvelden overleg met de KNVB, zullen zij de testresultaten en gebruikerservaringen delen en kunnen de non-infill systemen wel de status erkend en gecertificeerd krijgen. Zeker nu het verbod op polymerische infill eraan komt, is het van belang dat er alternatieven op de markt komen die erkend en gecertificeerd zijn en waar dus veilig op gespeeld kan worden. Deze druk om non-infill mogelijk te maken ligt bij leveranciers én KNVB. Verenigingen mogen er al wel voor kiezen, maar vallen dan automatisch onder de pilot. Een lastige keus: ga je voor het meest duurzame alternatief maar dan als pilot óf wacht je op de officiële certificering?
Pilots essentieel voor ontwikkeling velden
Pilots essentieel voor ontwikkeling velden
Een pilotveld kent namelijk ook een aantal nadelen. Als na twee jaar blijkt dat het veld niet aan de normering voldoet, dan moet deze verwijderd worden. Een pilotveld mag daarom ook niet op een hoofdveld aangelegd worden. Het is belangrijk vooraf af te stemmen wie voor de kosten opdraait: de gemeente, vereniging, aannemer of leverancier.
Daarnaast is communicatie richting de gebruikers van groot belang. Neem voetballers en bestuurders mee in het proces en laat spelers bijvoorbeeld proeftrainingen volgen op andere non-infill velden. Ook is het verstandig duidelijk uit te leggen dat spelen op een non-infill veld duidelijk anders is dan op een kunstgrasveld én dat wennen tijd kost. In onze advisering nemen we non-infill altijd mee als optie en lichten we ook graag toe welke voordelen deze velden hebben.
De pilots helpen bij de ontwikkeling van non-infill velden en zijn essentieel om snel tot een oplossing te komen in het sportlandschap, zeker nu de microplastics verdwijnen.
In het volgende artikel gaan we uitgebreid in op de overige infills zoals kurk, organisch afbreekbare infill, TPE en SBR.
Wil je meer weten? Neem dan contact op met een van onze projectleiders. Ze helpen je graag op weg naar een duurzaam en toekomstbestendig sportveld.
Een pilotveld kent namelijk ook een aantal nadelen. Als na twee jaar blijkt dat het veld niet aan de normering voldoet, dan moet deze verwijderd worden. Een pilotveld mag daarom ook niet op een hoofdveld aangelegd worden. Het is belangrijk vooraf af te stemmen wie voor de kosten opdraait: de gemeente, vereniging, aannemer of leverancier.
Daarnaast is communicatie richting de gebruikers van groot belang. Neem voetballers en bestuurders mee in het proces en laat spelers bijvoorbeeld proeftrainingen volgen op andere non-infill velden. Ook is het verstandig duidelijk uit te leggen dat spelen op een non-infill veld duidelijk anders is dan op een kunstgrasveld én dat wennen tijd kost. In onze advisering nemen we non-infill altijd mee als optie en lichten we ook graag toe welke voordelen deze velden hebben.
De pilots helpen bij de ontwikkeling van non-infill velden en zijn essentieel om snel tot een oplossing te komen in het sportlandschap, zeker nu de microplastics verdwijnen.
In het volgende artikel gaan we uitgebreid in op de overige infills zoals kurk, organisch afbreekbare infill, TPE en SBR.
Wil je meer weten? Neem dan contact op met een van onze projectleiders. Ze helpen je graag op weg naar een duurzaam en toekomstbestendig sportveld.
Wil je meer weten over non-infill velden? Neem dan gerust contact op met mij.
Joris van der Cammen
Nationale Grasdag: KYBYS geeft lezing over toekomstbestendige sportparken
270 sportveldprofessionals kwamen donderdag 13 oktober naar De Grolsch Veste. In het stadion van FC Twente werd de 18e editie van de Nationale Grasdag gehouden. Deze studiedag wordt jaarlijks georganiseerd door KYBYS en verschillende partners. Directeur Seth van der Wielen gaf zijn visie op een toekomstbestendige inrichting van onze sportparken. ,,Een concrete visie helpt bij een verantwoorde transitie van bestaande naar meer duurzame en betaalbare sportparken waar een groter publiek gebruik van maakt”, luidde de boodschap van Seth.
KYBYS heeft een duurzaamheidsscan ontwikkeld voor bestaande sportparken. Daarbij kijken we naar de inrichting, het beheer en onderhoud én de manier waarop dit is georganiseerd. Als eerste kijken we naar de directe omgeving, brengen we het huidige sportaanbod in kaart en peilen eventuele behoeftes. Binnen de contouren van het bestaande sportpark vergelijken we de sportbehoefte van nu en in de toekomst met de beschikbare capaciteit.
Ook brengt KYBYS alle bestaande gebouwen, sportvelden, infra, verlichting en inrichtingselementen in kaart. We beoordelen de (rest)levensduur kijken onder meer naar isolatiewaardes, energieverbruik, waterverbruik en materiaalgebruik. We houden rekening met de eigendomssituatie, de organisatorische rollen en de exploitatie. Hierdoor komen huidige of toekomstige pijnpunten snel bloot te liggen zoals het onderhoud van de velden en de inzet van vrijwilligers. Het resultaat van zo’n duurzaamheidsscan bestaat vaak uit een inrichtingstekening en een praktisch advies. Onderdeel van het advies zijn een faseringsplan en een financieel overzicht. Als tip geeft Seth je mee om je in eerste instantie te richten op de zogenaamde quick wins en maatregelen met de hoogste impact. Die zijn er namelijk altijd.
KYBYS heeft een duurzaamheidsscan ontwikkeld voor bestaande sportparken. Daarbij kijken we naar de inrichting, het beheer en onderhoud én de manier waarop dit is georganiseerd. Als eerste kijken we naar de directe omgeving, brengen we het huidige sportaanbod in kaart en peilen eventuele behoeftes. Binnen de contouren van het bestaande sportpark vergelijken we de sportbehoefte van nu en in de toekomst met de beschikbare capaciteit.
Ook brengt KYBYS alle bestaande gebouwen, sportvelden, infra, verlichting en inrichtingselementen in kaart. We beoordelen de (rest)levensduur kijken onder meer naar isolatiewaardes, energieverbruik, waterverbruik en materiaalgebruik. We houden rekening met de eigendomssituatie, de organisatorische rollen en de exploitatie. Hierdoor komen huidige of toekomstige pijnpunten snel bloot te liggen zoals het onderhoud van de velden en de inzet van vrijwilligers. Het resultaat van zo’n duurzaamheidsscan bestaat vaak uit een inrichtingstekening en een praktisch advies. Onderdeel van het advies zijn een faseringsplan en een financieel overzicht. Als tip geeft Seth je mee om je in eerste instantie te richten op de zogenaamde quick wins en maatregelen met de hoogste impact. Die zijn er namelijk altijd.
Als hulpmiddel voor de optimalisatie en vastlegging van het onderhoud heeft KYBYS een webapplicatie en app ontwikkeld. De zogenaamde IPM-app waarbij IPM in dit kader staat voor Integrated Pest Management, oftewel het chemievrij beheren van sportvelden. De app is gebouwd voor opdrachtgevers. Seth licht toe ,,In tegenstelling tot verschillende andere apps is en blijft de opdrachtgever eigenaar van de data. Eerst worden de velden in kaart gebracht en ingevoerd in het systeem. Vervolgens bepalen we de benodigde onderhoudsmaatregelen die worden in geprogrammeerd. De app noemt deze onderhoudsmaatregelen ‘handelingen’ en de aannemer die het onderhoud uitvoert krijgt vanzelf een melding wanneer en wat er precies moet gebeuren”, licht Seth toe.
Vanaf zijn tractor vinkt de aannemer de handeling af als hij deze uitvoert. Door de velden te monitoren krijgt de opdrachtgever zicht op de effectiviteit van de onderhoudsmaatregelen. Slimme koppelingen die zijn ingebouwd zoals gegevens over het weer, zorgen voor meer inzicht, ook op de langere termijn. Op die manier komt een opdrachtgever ook niet of tenminste veel minder, voor verrassingen te staan zoals een voortijdige afschrijving of ongeplande renovaties van velden. De app is gebouwd volgens de Green Deal Sport en wetgeving zodat de volgorde van de uitgevoerde werkzaamheden en de registratie op een goede manier plaatsvindt.
Tijdens de Nationale Grasdag meldden zich al meerdere gemeenten zodat het aanbod om de zogenaamde tweede testfase gratis mee te doorlopen, niet langer geldt. Natuurlijk laten wij weten wanneer deze testfase succesvol is afgerond en wanneer de app ook beschikbaar komt voor andere gebruikers. Kun je echt niet wachten? Neem dan contact met ons op via info@kybys.nl!
Als hulpmiddel voor de optimalisatie en vastlegging van het onderhoud heeft KYBYS een webapplicatie en app ontwikkeld. De zogenaamde IPM-app waarbij IPM in dit kader staat voor Integrated Pest Management, oftewel het chemievrij beheren van sportvelden. De app is gebouwd voor opdrachtgevers. Seth licht toe ,,In tegenstelling tot verschillende andere apps is en blijft de opdrachtgever eigenaar van de data. Eerst worden de velden in kaart gebracht en ingevoerd in het systeem. Vervolgens bepalen we de benodigde onderhoudsmaatregelen die worden in geprogrammeerd. De app noemt deze onderhoudsmaatregelen ‘handelingen’ en de aannemer die het onderhoud uitvoert krijgt vanzelf een melding wanneer en wat er precies moet gebeuren”, licht Seth toe.
Vanaf zijn tractor vinkt de aannemer de handeling af als hij deze uitvoert. Door de velden te monitoren krijgt de opdrachtgever zicht op de effectiviteit van de onderhoudsmaatregelen. Slimme koppelingen die zijn ingebouwd zoals gegevens over het weer, zorgen voor meer inzicht, ook op de langere termijn. Op die manier komt een opdrachtgever ook niet of tenminste veel minder, voor verrassingen te staan zoals een voortijdige afschrijving of ongeplande renovaties van velden. De app is gebouwd volgens de Green Deal Sport en wetgeving zodat de volgorde van de uitgevoerde werkzaamheden en de registratie op een goede manier plaatsvindt.
Tijdens de Nationale Grasdag meldden zich al meerdere gemeenten zodat het aanbod om de zogenaamde tweede testfase gratis mee te doorlopen, niet langer geldt. Natuurlijk laten wij weten wanneer deze testfase succesvol is afgerond en wanneer de app ook beschikbaar komt voor andere gebruikers. Kun je echt niet wachten? Neem dan contact met ons op via info@kybys.nl!
Wil je meer weten? Neem dan gerust contact op met mij.
Seth van der Wielen
Nationale Grasdag 2022: gezellig én leerzaam
Wat een geweldige dag! Donderdag 13 oktober organiseerde KYBYS samen met andere partners de Nationale Grasdag. In stadion De Grolsch Veste in Enschede werd gesproken over het sportpark van de toekomst. Natuurlijk was er ook genoeg ruimte om elkaar te ontmoeten, ervaringen uit te wisselen én voor een bezoek aan het veld van FC Twente.
Verschillende sprekers gaven tijdens de Nationale Grasdag een lezing en gingen in op de vraag hoe sportparken er over 20 jaar uitzien. Ook onze directeur Seth van der Wielen gaf zijn visie over toekomstige sportparken die multifunctioneel en duurzaam zijn.
Naast het delen van kennis gingen de bezoekers ook nog het stadionveld op en kregen een inkijkje in het fieldmanagement van FC Twente. Sportpresentator Kees Jansma verzorgde een WK-quiz waar de voetbalkennis van het publiek flink werd getest. We kijken terug op een heel gezellige en leerzame dag!
Verschillende sprekers gaven tijdens de Nationale Grasdag een lezing en gingen in op de vraag hoe sportparken er over 20 jaar uitzien. Ook onze directeur Seth van der Wielen gaf zijn visie over toekomstige sportparken die multifunctioneel en duurzaam zijn.
Naast het delen van kennis gingen de bezoekers ook nog het stadionveld op en kregen een inkijkje in het fieldmanagement van FC Twente. Sportpresentator Kees Jansma verzorgde een WK-quiz waar de voetbalkennis van het publiek flink werd getest. We kijken terug op een heel gezellige en leerzame dag!
