Sport

De beleving is dat duurzaamheid kostenverhogend werkt, maar klopt dat wel? Enkele sprekers gaan in op deze vraag en vertellen onder meer over de Sustainable Development Goals (SDG’s), het verduurzamen van de bemesting en het inbedden van duurzaamheidsambities in bestekken en aanbestedingen. Ook een bezoek aan het hoofdveld van De Kuip maakt deel uit van het programma.

De Nationale Grasdag is een initiatief van KYBYS, Limagrain Advanta, DCM, PLANN Ingenieurs, IPC Groene Ruimte en Bras Fijnaart. Meer informatie en aanmelden kan op www.nationalegrasdag.nl.

In onze notitie vergelijken we verschillende kunstgrassystemen passend binnen de voorschriften van NOC*NSF en KNVB. We kijken bijvoorbeeld naar natuurlijke infills, velden zonder infill en velden ingestrooid met minerale infills. We brengen alle voor- en nadelen van de verschillende opties in kaart en stellen per infill een kostenraming op. Op basis van deze notitie kunnen gemeenten -indien gewenst met onze begeleiding- een keuze maken voor de best bij hen passende infill.

In het advies nemen we uiteraard de actuele wet- en regelgeving mee. Dit in combinatie met onze specialistische kennis en ruime ervaring levert een goed onderbouwd advies op. Kort en bondig, met oog voor de middellange termijn, toekomstbestendig en praktisch toepasbaar.

Eerder lanceerde KYBYS al de infill-keuzeladder, deze gebruiken we sinds enige tijd in onze advisering aan gemeenten en voetbalverenigingen.

De Kranenhof is gerealiseerd na een fusie tussen drie sportverenigingen. KYBYS maakte de ontwerpen, verzorgde het vergunningenmanagement en stelde de aanbestedingsdocumenten op. Ook namen we plaats in het uiteindelijke bouwteam. Dat resulteerde in een toekomstbestendige en multifunctionele sportaccommodatie.

Tijdens de inspiratiedag vertelde Edwin van Kraaij van EGS’20 over de fusie. In een driehoekgesprek spraken projectleider Tomas Rongen (KYBYS), projectleider Anneke Heermans (gemeente Land van Cuijk) en Pascal Kersten (EGS’20) over het proces en de verschillende verantwoordelijkheden.  Ook projectleider Joris van der Cammen (KYBYS) en adviseur Rik Vernooij (KYBYS) verzorgden een presentatie.

Na de lunch kregen de deelnemers een rondleiding over het multifunctionele sportpark.

We nodigen je graag uit om op donderdag 23 maart inspiratie op te komen doen over dit onderwerp. De locatie is de onlangs gerealiseerde multifunctionele sportaccommodatie De Kranenhof in Escharen. Deze accommodatie  is om meerdere redenen heel bijzonder. Drie sportverenigingen hadden de intentie uitgesproken te gaan fuseren en daarvoor was een nieuwe accommodatie nodig. Het initiatief hiervoor kwam vanuit de verenigingen. Voor de realisatie is gekozen voor een bouwteam. KYBYS maakte hier ook deel vanuit.

Extra bijzonder: het sportcomplex is door de KNVB gekozen als een van de speellocaties voor de KNVB-jeugdteams!

De multifunctionele accommodatie is een mooie plek voor een kennisdag die KYBYS samen met de nieuwe vereniging EGS’20 organiseert. In de ochtend kun je kennis opdoen met betrekking tot het proces en de ontwikkeling van de sportaccommodatie, waaronder de aanpak van de verenigingen en de rol die de gemeente had en hoe KYBYS hier vorm aan heeft gegeven. Uiteraard is er volop gelegenheid om vragen te stellen en kennis te delen. Na de lunch sluiten we de dag af met een rondleiding over het sportpark.

Aanmelden kan via onderstaand formulier. We begroeten je graag op 23 maart in Escharen!

Nu er mogelijk een verbod komt op polymerische infill zoals SBR en TPE, wil de gemeente Best daar op inspelen en deze infill niet meer gebruiken. In de gemeente liggen momenteel met SBR of kurk ingestrooide velden. Omdat in 2023 drie velden bij de twee verenigingen vervangen moeten worden, is dat een mooi moment de mogelijkheden voor non-infill te verkennen.

Om meer inzicht te krijgen liet onze projectleider Joris van der Cammen een afvaardiging van de gemeente en verenigingen een aantal velden zien. Het gezelschap ging onder meer naar De Herdgang, het trainingscomplex van PSV. Hier liggen hybride, TPE-ingestrooide en non-infill velden.

Aansluitend bezocht het gezelschap velden in Empel en Rosmalen, waar gevoetbald wordt op velden met minerale infill. ,,We hebben er bewust voor gekozen ook spelers van de voetbalverenigingen mee op excursie te nemen”, vertelt Joris. ,,Het is belangrijk de spelerservaring mee te nemen in de uiteindelijke keuze. Er zit wel wat verschil in de manier van voetballen op de verschillende velden. We hebben de voetballers een evaluatieformulier gegeven, de uitkomsten hiervan zijn onderdeel van de uiteindelijke keus.”

De rondgang langs de velden helpt de gemeente in hun uiteindelijke beslissing. KYBYS begeleidt het gehele proces.

KYBYS is weliswaar lid van VSG maar kan zich niet vinden in deze standpunten. Projectleiders Tomas Rongen en Joris van der Cammen daarover: ,,Deze drie standpunten geven aan dat de overheid haar verantwoordelijkheid niet neemt.” Beiden spreken hun verbazing uit.

Joris: ,,Wij vinden dat door te stellen dat beheersmaatregelen als kantplanken afdoende zijn, het probleem wordt gebagatelliseerd. Je bestrijdt de gevolgen, althans voor een belangrijk deel, maar het probleem blijft bestaan. Begrijp ons niet verkeerd: we vinden kantplanken een goede oplossing om verspreiding van infill tegen te gaan. Maar als er nu een veld moet worden aangelegd, roepen we op om een toekomstbestendige oplossing te kiezen. SBR past niet in die toekomst en om daar met de huidige inzichten en aanstaande wetgeving nog in te investeren, is weggegooid geld. En waarom? Er zijn voldoende alternatieven voorhanden.”

Kijk naar de toekomst

VSG stelt in het artikel dat het verbod niet ligt op het gebruik van polymerische infill maar voor het op de markt brengen hiervan. ‘De verantwoordelijkheid voor naleving ligt daarom bij leveranciers en installatie- en onderhoudsaannemers en niet bij veldeigenaren.’ Tomas: ,,Het hypocriete daarvan is natuurlijk dat geen marktpartij polymerische infill aanbrengt tenzij er een verzoek ligt van de veldeigenaar. Er wordt gewoon voor betaald en daarom ligt er wel degelijk een verantwoordelijkheid bij de veldeigenaar, in veel gevallen een gemeente.”

VSG is voorstander van een overgangsperiode van 12 jaar. Als reden noemt VSG dat gemeenten en verenigingen die onlangs in nieuwe velden hebben geïnvesteerd op die manier de verwachte volledige levensduur van 10 jaar kunnen krijgen. Joris en Tomas daarover: ,,Ook bij een overgangsperiode van 6 jaar kun je gebruik maken van de volledige levensduur, als je voor die tijd extra infill materiaal inkoopt en in stock zet.” De ontwikkeling is nu al zover dat een overstap naar alternatieven mogelijk is, zie daarvoor ook onze infill-keuzeladder. Over 6 jaar zijn we nóg veel verder. Twaalf jaar is niet nodig en lijkt ingegeven te zijn vanuit de verkeerde redenen.

Ons appèl: veldeigenaren, neem maatschappelijke verantwoordelijkheid, stap af van het denken in de laagste aanlegprijs en denk verder dan vastgestelde raadsbudgetten. Denk aan ons milieu en kijk naar de totale kosten op de lange termijn. Ons devies: investeer liever in duurzame oplossingen dan in het treffen van beheersmaatregelen.

Wat vindt de markt?

In gesprekken met gemeenten krijgen wij niet de indruk dat er behoefte is aan een langere overgangsperiode. We horen juist dat het gros van de gemeenten vooruit wil en zelf al wenst te kiezen voor een duurzaam alternatief. Gelukkig, want dat heeft uiteindelijk de toekomst.

Wil je meer weten? Neem dan contact op met onze projectleiders Joris van der Cammen (joris.vandercammen@kybys.nl) of Tomas Rongen (tomas.rongen@kybys.nl).

Natuurgrasvelden zijn onze eerste keuze. Dit is echter niet altijd een mogelijkheid bijvoorbeeld door een gebrek aan ruimte of het gewenste aantal speeluren. Wij raden dus altijd aan eerst een goede behoefte- en capaciteitsberekening uit te laten voeren en daar de keus voor natuur- of kunstgras op te baseren. Ook kijken we daarbij naar het beschikbare budget. Vergelijk de aanleg-, renovatie- en onderhoudskosten van een kunstgrasveld maar eens met het onderhoudsbudget van natuurgras. Dat laatste is echt voordeliger.

Mocht non-infill niet passen bij de wensen en middelen van de gemeente, dan zijn er nog andere mogelijkheden. Een populaire natuurlijke infill is kurk, eventueel gecombineerd met kokos, maïskolven of olijfpitten.  Omdat kurk lichter is dan water kan het gaan opdrijven. Daarnaast kan door vergruizing van de kurk de infill gaan compacteren wat de waterdoorlatendheid niet ten goede komt. Door het te combineren met een andere component wordt het geheel wat zwaarder waardoor het beter in de mat blijft zitten, maar ook luchtiger wat goed is voor de waterdoorlatendheid. Kurk heeft zich inmiddels ook in Nederland wel bewezen als een goed alternatief. Maar: als het verbod op polymerische infill ingaat, zal de vraag naar kurk stijgen en daarmee ook de prijzen.

Een nieuwe innovatie is de hout-infill, een volledig natuurlijk product. De eerste pilotvelden zijn in Nederland inmiddels aangelegd, datzelfde geldt voor velden met organische infill. Er is echter een groot nadeel: het is onduidelijk wat de infill doet op lange termijn. Organisch materiaal vergaat uiteindelijk en je wil natuurlijk dat een veld zolang mogelijk meegaat. De ontwikkelingen gaan razendsnel maar de vraag is of dat de juiste weg is. Het ontwikkelen van nieuwe producten is heel duur. Moeten we dan inzetten of alternatieve (organische) infill of juist de non-infill velden gaan door ontwikkelen?

We weten inmiddels dat SBR en TPE risico’s voor de natuur, milieu en onze gezondheid betekenen. Sporttechnisch scoort – met name SBR – nog altijd het beste. Het is veerkrachtig en stabiel. De spelvoordelen van deze infill wegen echter niet meer op tegen de risico’s. Hoewel SBR en TPE nog tot 2029 gebruikt mogen worden, raden wij dat af. Want kun je het als gemeente en vereniging maatschappelijk nog verantwoorden om een product te gebruiken waarvan je weet dat er een verbod komt? En dan hebben we het nog niet eens gehad over de risico’s voor het milieu. Wij vinden daarom van niet en zullen altijd onze infill-keuzeladder hanteren.

Wil je meer weten over onze infill-keuzeladder en onze visie? Kom dan naar de Nationale Sport Vakbeurs. Onze projectleiders gaan graag met je in gesprek en helpen je op weg naar een duurzaam en toekomstbestendig sportveld.

Het woord zegt het al. Non-infill velden zijn velden zonder enige vorm van infill. Soms wordt wel stabilisatiezand gebruikt. In de nieuwe terminologie van de FIFA vallen de non-infillevelden met stabilisatiezand niet meer onder deze categorie. Deze velden heten voortaan kunstgrasvelden met minerale infill. Alleen velden zonder enige infill mogen nog non-infill genoemd worden.

Toen de velden zonder infill werden geïntroduceerd, bleek dat flink wennen te zijn voor voetballers. Met name spelers boven de 16 – de senioren – klaagden over gebrek aan grip terwijl de jeugd juist enthousiast was over de velden.  De vraag die dan gesteld mag worden is: ligt het aan het veld of is het perceptie? Op het moment dat de overgang werd gemaakt van natuurgras naar kunstgras was er in het begin ook flinke weerstand. Ook toen waren het vooral senioren die bezwaren hadden, het ging daarbij met name om de stugheid van kunstgras. Volgens voetballers werden gewrichten zwaarder belast en liepen ze schaafwonden op bij het maken van slidings of een valpartij. De pupillen en junioren waren juist wél positief: het grote voordeel van kunstgras is dat er onder alle weersomstandigheden gevoetbald kan worden.

Verandering blijkt vaak toch een kwestie van gewenning te zijn. Nu er enkele non-infill velden al wat langer liggen blijken de gebruikerservaringen een stuk positiever te zijn dan bij aanleg.

KNVB heeft strengere eisen dan de FIFA

Non-infill velden zijn al bij diverse sportclubs aangelegd. De eerste velden die rond 2018 zijn aangelegd zijn vervangen of alsnog met infill ingestrooid. De ervaringen met de non-velden die vanaf 2019-2020 zijn aangelegd zijn grotendeels positief en meerdere gemeenten en verenigingen zijn enthousiast over hun non-infillvelden. Dat non-infill velden nog niet veelvuldig gebruikt wordt als alternatief voor polymerische infill als TPE en SBR, komt omdat het nog in pilotfase zit. Alle non-infillvelden die nu worden aangelegd, hebben een pilot-status. Twee jaar lang worden deze velden gemonitord en getest om te kijken of deze daadwerkelijk voldoen aan de vastgestelde eisen van de KNVB. Volgens de richtlijnen van de FIFA voldoen meerdere non-infill velden aan de regels en kunnen deze worden aangelegd. In andere landen gebeurt dat ook al. Onze eigen KNVB hanteert echter op sommige punten  strengere eisen. Daarom zijn non-infill velden in Nederland nog niet erkend en gecertificeerd en kunnen ze nog niet zonder beperking aangelegd worden.

De komende tijd voeren leveranciers van pilotvelden overleg met de KNVB, zullen zij de  testresultaten en gebruikerservaringen delen en kunnen de non-infill systemen wel  de status erkend en gecertificeerd krijgen. Zeker nu het verbod op polymerische infill eraan komt, is het van belang dat er alternatieven op de markt komen die erkend en gecertificeerd zijn en waar dus veilig op gespeeld kan worden. Deze druk om non-infill mogelijk te maken ligt bij leveranciers én KNVB. Verenigingen mogen er al wel voor kiezen, maar vallen dan automatisch onder de pilot. Een lastige keus: ga je voor het meest duurzame alternatief maar dan als pilot óf wacht je op de officiële certificering?

Pilots essentieel voor ontwikkeling velden

Een pilotveld kent namelijk ook een aantal nadelen. Als na twee jaar blijkt dat het veld niet aan de normering voldoet, dan moet deze verwijderd worden. Een pilotveld mag daarom ook niet op een hoofdveld aangelegd worden. Het is belangrijk vooraf af te stemmen wie voor de kosten opdraait: de gemeente, vereniging, aannemer of leverancier.

Daarnaast is communicatie richting de gebruikers van groot belang. Neem voetballers en bestuurders mee in het proces en laat spelers bijvoorbeeld proeftrainingen volgen op andere non-infill velden. Ook is het verstandig duidelijk uit te leggen dat spelen op een non-infill veld duidelijk anders is dan op een kunstgrasveld én dat wennen tijd kost.  In onze advisering nemen we non-infill altijd mee als optie en lichten we ook graag toe welke voordelen deze velden hebben.

De pilots helpen bij de ontwikkeling van non-infill velden en zijn essentieel om snel tot een oplossing te komen in het sportlandschap, zeker nu de microplastics verdwijnen.

In het volgende artikel gaan we uitgebreid in op de overige infills zoals kurk, organisch afbreekbare infill, TPE en SBR.

Wil je meer weten? Neem dan contact op met een van onze projectleiders. Ze helpen je graag op weg naar een duurzaam en toekomstbestendig sportveld.

KYBYS heeft een duurzaamheidsscan ontwikkeld voor bestaande sportparken. Daarbij kijken we naar de inrichting, het beheer en onderhoud én de manier waarop dit is georganiseerd. Als eerste kijken we naar de directe omgeving, brengen we het huidige sportaanbod in kaart en peilen eventuele behoeftes. Binnen de contouren van het bestaande sportpark vergelijken we de sportbehoefte van nu en in de toekomst met de beschikbare capaciteit.

Ook brengt KYBYS alle bestaande gebouwen, sportvelden, infra, verlichting en inrichtingselementen in kaart. We beoordelen de (rest)levensduur kijken onder meer naar isolatiewaardes, energieverbruik, waterverbruik en materiaalgebruik. We houden rekening met de eigendomssituatie, de organisatorische rollen en de exploitatie. Hierdoor komen huidige of toekomstige pijnpunten snel bloot te liggen zoals het onderhoud van de velden en de inzet van vrijwilligers. Het resultaat van zo’n duurzaamheidsscan bestaat vaak uit een inrichtingstekening en  een praktisch advies. Onderdeel van het advies zijn een faseringsplan en een financieel overzicht. Als tip geeft Seth je mee om je in eerste instantie te richten op de zogenaamde quick wins en maatregelen met de hoogste impact. Die zijn er namelijk altijd.

Als hulpmiddel voor de optimalisatie en vastlegging van het onderhoud heeft KYBYS een webapplicatie en app ontwikkeld. De zogenaamde IPM-app waarbij IPM in dit kader staat voor Integrated Pest Management, oftewel het chemievrij beheren van sportvelden. De app is gebouwd voor opdrachtgevers. Seth licht toe ,,In tegenstelling tot verschillende andere apps is en blijft de opdrachtgever eigenaar van de data. Eerst worden de velden in kaart gebracht en ingevoerd in het systeem. Vervolgens bepalen we de benodigde onderhoudsmaatregelen die worden in geprogrammeerd. De app noemt deze onderhoudsmaatregelen ‘handelingen’ en de aannemer die het onderhoud uitvoert krijgt vanzelf een melding wanneer en wat er precies moet gebeuren”, licht Seth toe.

Vanaf zijn tractor vinkt de aannemer de handeling af als hij deze uitvoert. Door de velden te monitoren krijgt de opdrachtgever zicht op de effectiviteit van de onderhoudsmaatregelen. Slimme koppelingen die zijn ingebouwd zoals gegevens over het weer, zorgen voor meer inzicht, ook op de langere termijn. Op die manier komt een opdrachtgever ook niet of tenminste veel minder, voor verrassingen te staan zoals een voortijdige afschrijving of ongeplande renovaties van velden. De app is gebouwd volgens de Green Deal Sport en wetgeving zodat de volgorde van de uitgevoerde werkzaamheden en de registratie op een goede manier plaatsvindt.

Tijdens de Nationale Grasdag meldden zich al meerdere gemeenten zodat het aanbod om de zogenaamde tweede testfase gratis mee te doorlopen, niet langer geldt. Natuurlijk laten wij weten wanneer deze testfase succesvol is afgerond en wanneer de app ook beschikbaar komt voor andere gebruikers. Kun je echt niet wachten? Neem dan contact met ons op via info@kybys.nl!